Chàng trai quê lúa Thái Bình Bùi Xuân Triệu: Thành công từ đam mê sinh vật cảnh

VHDN: Vì đam mê trọn đời với “nghề chơi cũng lắm công phu” nên anh Bùi Xuân Triệu ở Thụy Phong (Thái Thụy- Thái Bình) đã dành toàn bộ thời gian, công sức và tiền bạc để sưu tầm những phôi cây, tác phẩm cây cảnh nghệ thuật có giá trị.

Đến thăm khu vườn cây cảnh của anh Triệu trong không khí những ngày cuối năm, chúng tôi như lạc vào một thế giới thiên nhiên thu nhỏ, xanh mát và đậm nét hoài cổ với những phôi cây giá trị. Trong câu chuyện anh kể với chúng tôi, mỗi cây là mỗi cuộc đời, mỗi câu chuyện riêng. Trải qua bao binh biến của thời gian, mỗi cây dù ở trong điều kiện khắc nghiệt như mọc hoang dại trên những con đường, khu rừng mòn nơi thôn dã, hay len lỏi dưới vách đá, cheo leo trên núi đều được anh dày công mang về chăm sóc, uốn nắn khi mới chỉ là phôi cây bé xíu.

Anh Triệu giới thiệu với phóng viên về một trong số những phôi cây quý tại vườn

Bắt đầu chơi cây cảnh từ những năm 1990 nhưng phải đến năm 2002 anh Triệu mới chính thức đi sâu vào lĩnh vực này. Là người thức thời nên anh Triệu xác định mục tiêu chính là sưu tầm những phôi cây già, chất chậu, có đường nét… sau đó vận dụng bàn tay, kỹ thuật, óc thẩm mỹ, sáng tạo của mình chỉnh sửa, tạo tác thành tác phẩm cây cảnh nghệ thuật có giá trị.

Ai đã tham gia vào nghề sinh vật cảnh đều biết để có thể sở hữu một cây cảnh đẹp thì quá trình sưu tầm, khai thác phôi cây được xem là “cửa ải” với mỗi người chơi cây. Cây phôi có đủ tiêu chuẩn thì mới có thể tạo được tác phẩm nghệ thuật, nên rất khó tìm, hiếm gặp. Đặc biệt, đối với bonsai, không có gì quý giá bằng bàn tay của tạo hóa, thiên nhiên. Nhiều năm qua anh Triệu đã phải lặn lội từ Nam ra Bắc để sưu tầm cây cảnh. Theo anh Triệu, càng đi nhiều càng có cơ hội “săn” được những phôi cây quý. Thậm chí, mỗi tỉnh thành anh đều xây dựng những “vệ tinh” (người chuyên săn tìm) cho anh những phôi cây độc, lạ. Anh Triệu tâm sự: “ Người với cây phải có “duyên” với nhau thì mới gặp được. Có khi đi ngày một ngày hai đã tìm được phôi cây quý nhưng có khi săn tìm cả tháng, thậm chí nhiều năm trời cũng chưa sở hữu được. Ngoài những cây tôi tự tìm, có cây tôi mua lại từ bạn bè khắp nơi trong và ngoài tỉnh, tôi thường sưu tầm theo chủng loại, chọn phôi chất chậu, da khô, sần sùi, rồi mang về chăm sóc, tạo, thay đổi dáng thế theo ý mình”.

Mỗi tác phẩm bonsai đều mang đậm dấu ấn thời gian, công sức cũng như triết lý sống, tâm tư, tình cảm mà nghệ nhân muốn gửi gắm. Quá trình làm cây, anh Triệu cho rằng nếu không có sự phá cách, sáng tạo mà đi theo lối mòn truyền thống thì khó có thể tạo nên tác phẩm cây cảnh độc đáo. Cây đẹp là cây phải cân đối, thuôn đều từ gốc lên ngọn, thể hiện sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên, trời đất, âm dương… Nắm bắt xu hướng của giới chơi cây cảnh theo lối hiện đại, anh thường làm cây nhiều đầu (bông/tán), nhiều thân, lùn lực, dị dạng. Đặc biệt những cây trong cốt chậu anh mạnh dạn phá thế, dáng, đường nét ban đầu để tạo tác cây theo ý tưởng của riêng mình. Cây càng cổ, quái dị thì càng quý, quái tức là “kỳ quái”, dáng thế độc lạ do thiên nhiên tạo ra, vượt qua quy luật thuần túy của bonsai.Ý tưởng làm cây đó còn ẩn hiện bên trong giá trị nhân văn sâu sắc như tình cha con, huynh đệ,vợ chồng, bằng hữu… Nói về bí quyết làm cây, anh Triệu chia sẻ: “Sau khi tuyển chọn cây phôi, tôi thường dựa theo nguyên tắc “làm thế dựa vào thân”, nghĩa là nhìn vào gốc cây phôi để định vị hướng nào là chủ đạo. Cây phải được định dáng từ phần rễ mới lâu bền. Người tạo dáng cây cảnh phải biết chọn lựa thế dựa trên hình dáng tự nhiên của cây phôi để có thể tạo ra tác phẩm cây cảnh giá trị”.

Ngoài đam mê chơi cây cảnh, anh Triệu còn “bén duyên” và thành công trong lĩnh vực kinh doanh nhà hàng, dịch vụ giải trí…

Hy vọng từ những thành quả đạt được sẽ giúp anh Triệu tự tin hơn để phát huy niềm đam mê của mình, góp vào làng cây cảnh Việt Nam những tác phẩm nghệ thuật bonsai “độc nhất vô nhị”.

Ái Liên