Để bình an trên những cung đường

VHDN: Nhằm đảm bảo trật tự, an toàn giao thông (TTATGT), đồng thời tăng cường kỷ cương, siết chặt quản lý hoạt động vận tải, giảm thiểu các vụ TNGT liên quan đến phương tiện tham gia kinh doanh vận tải, trong những năm gần đây, tỉnh Nghệ An đã quan tâm, chú trọng đến các giải pháp bảo đảm ATGT cho lái xe, trong đó ban hành nhiều văn bản yêu cầu các đơn vị kinh doanh vận tải và các đơn vị khai thác bến xe khách trên địa bàn tổ chức tổng kiểm tra khám sức khỏe định kỳ cho lái xe thuộc đơn vị kinh doanh tại các cơ sở y tế đáp ứng đủ điều kiện theo quy định.

Giảm nguy cơ gây TNGT

Nghệ An là địa phương có hệ thống giao thông khá đồng bộ, nơi được bao quanh bởi nhiều Quốc lộ 1A, QL48, 7A, 7B; hàng ngày có hàng chục nghìn lượt xe container, xe tải lưu thông thì những hiểm họa về tai nạn giao thông luôn hiện hữu. Bằng chứng là hàng năm nhiều vụ tai nạn thảm khốc vấn xảy ra, gây thiệt hại về người và tài sản. Đáng chú ý, qua nhiều vụ tai nạn được các cơ quan chức năng xác minh, điều tra có không ít lái xe gây tai nạn dương tính với ma túy.  Không chỉ lái xe tải, xe container, mà còn có cả lái xe taxi cũng sử dụng chất kích thích khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông. Thực trạng lái xe đã dùng ma túy phải được lực lượng chức năng tuần tra, kiểm soát và xử lý nghiêm minh, bởi hậu quả để lại rất lớn cho mọi người. Điều đáng lên án và phải ngăn chặn ngay những việc là làm rõ trách nhiệm ngay cả những chủ sử dụng lao động, lái xe sử dụng ma túy khi đang điều khiển phương tiện.

Khám sức khỏe định kỳ cho lái xe vừa làm cơ sở để quản lý lao động, vừa đảm bảo an toàn khi điều khiển phương tiện

Các chế tài hiện hành như xử phạt vi phạm hành chính, tước giấy phép lái xe, chấm dứt hợp đồng lao động… đã và đang được áp dụng nhưng dường như vẫn chưa đủ sức răn đe và giáo dục, đặc biệt đối với hành vi sử dụng ma túy dẫn đến TNGT nghiêm trọng trong thời gian vừa qua. Trước vấn nạn trên, bên cạnh các quy định về chế tài xử phạt đối với tài xế, thì việc ràng buộc trách nhiệm đến các doanh nghiệp kinh doanh vận tải là hết sức cần thiết. Các doanh nghiệp vận tải phải là chủ thể chịu trách nhiệm chính về việc giám sát, kiểm tra sức khỏe định kỳ cho lái xe. Trong khi đó, trên thực tế, các doanh nghiệp vận tải cho rằng là cơ chế quản lý, giám sát trong quá trình kiểm tra sức khỏe lái xe hiện nay còn khá nhiều bất cập. Do vậy, ngoài sự vào cuộc của các ngành chức năng trong việc tăng cường kiểm tra, kiểm soát thì giải pháp phòng ngừa chính từ các “linh hồn” trên các phương tiện vận tải được xem là “mắt xích” quan trọng để bảo đảm sự an toàn cho người điều khiển và hành khách khi tham gia giao thông, tránh được những hậu quả đáng tiếc do TNGT.

Bộ luật Lao động 2012 tại khoản 2, điều 152 quy định: “Hàng năm, người sử dụng lao động phải tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho người lao động, kể cả người học nghề, tập nghề…, phải được khám sức khỏe ít nhất 6 tháng một lần”.  Điều 11, Thông tư 24/2015 của liên bộ Y tế và GTVT về “Quy định về tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe, việc khám sức khỏe định kỳ đối với người lái xe ô tô và quy định về cơ sở y tế khám sức khỏe cho người lái xe” cũng quy định trách nhiệm của người sử dụng lái xe ô tô: Sử dụng lái xe bảo đảm sức khỏe theo tiêu chuẩn quy định; tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho người lái xe ô tô thuộc quyền quản lý theo đúng quy định của pháp luật về lao động; quản lý và theo dõi sức khỏe, hồ sơ sức khỏe của lái xe theo quy định của pháp luật…

Theo báo cáo của Ban ATGT tỉnh, trong 6 tháng đầu năm 2019, toàn tỉnh xảy ra 102 vụ TNGT, làm 71 người chết, bị thương 67 người. So với cùng kỳ năm 2018, TNGT giảm 14 vụ, giảm 8 người chết và giảm 23 người bị thương. Công tác bảo đảm TTATGT thời gian qua đã được các cấp ủy Đảng, chính quyền, các tổ chức đoàn thể triển khai chỉ đạo một cách quyết liệt, đồng bộ. Cùng với đó, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về TTATGT được quan tâm thực hiện và có nhiều đổi mới, cải tiến về nội dung cũng như hình thức tuyên truyền, tạo những chuyển biến tích cực, hiệu quả.

Ông Nguyễn Đức An – Phó Giám đốc Sở GTVT Nghệ An cho biết: Hàng năm trên địa bàn tỉnh để xảy ra nhiều vụ TNGT do xe tải, xe khách, xe buyt, taxi gây nên. Qua thống kê, phân tích và đánh giá của Ban ATGT tỉnh cho thấy, một phần xuất phát từ nguyên nhân tài xế lái xe không chú ý quan sát, đi sai làn đường, phần đường, tránh vượt xe sai quy định; cá biệt có những lái xe trong tình trạng buồn ngủ hoặc sử dụng chất kích thích, ma túy dẫn đến gây ảo giác không làm chủ được tốc độ… Từ đó có thể khẳng định, sức khỏe của người lái xe là một vấn đề quan trọng cần được quan tâm. Chính vì vậy, trong nhiều năm trở lại đây, Sở GTVT đã tham mưu Ban ATGT tỉnh, UBND tỉnh chỉ đạo các ngành, đơn vị phối hợp triển khai tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho lái xe, bước đầu đã đem lại chuyển biến rõ rệt.

Khi doanh nghiệp chủ động vào cuộc

 Phát biểu tại Hội nghị trực tuyến sơ kết công tác bảo đảm ATGT quý I và triển khai kế hoạch quý II/2019, Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình – Chủ tịch ATGTQG nhấn mạnh, “Tước bằng lái vĩnh viễn, buộc tài xế uống rượu đi lao động công ích”, cho thấy thông điệp mạnh mẽ của Chính phủ trong việc đã đến lúc phải mạnh tay hơn trong công tác quản lý và kiểm soát các lái xe, nhất là các lái xe điều khiển phương tiện trọng tải lớn đường dài. Bởi từ trước đến nay, cơ sở pháp lý và công tác quản lý tuần tra xử phạt đối với nhiều lái xe được xem là còn nhiều “kẻ hở”. Việc tịch thu giấy pháp lái xe có thời hạn đối với các tài xế sử dụng chất ma túy gây tai nạn là chưa đủ sức răn đe. Tuy nhiên, cũng nhìn nhận một thực tế là trong thời gian dài, nguyên nhân dẫn đến tình trạng “lỗ hổng” trong kiểm tra quản lý trên đường về TTATGT cho các lái xe, trong đó có trách nhiệm của doanh nghiệp, chủ xe trong hoạt động kinh doanh vận tải như “khoán trắng” về thời gian cũng như hiệu quả doanh thu cho lái xe; còn vấn đề chú trọng đến kiểm tra sức khỏe định kỳ của cả doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện còn chưa tốt.

Trên địa bàn Nghệ An, để tiếp tục tăng cường bảo đảm TTATGT, thực hiện Nghị quyết 12 ngày 19/2/2019 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường bảo đảm TTATGT và ùn tắc giao thông giai đoạn 2019-2021, Công văn 1829 ngày 6/3/2019 của Văn phòng Chính phủ về việc triển khai Kết luận 45 của Ban Bí thư khóa XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm TTATGT đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa và khắc phục ùn tắc giao thông, UBND tỉnh đã có nhiều giải pháp quyết liệt nhằm bảo đảm TTATGT giảm trên cả 3 tiêu chí “số vụ, số người chết và số người bị thương”  trong nhiều năm trở lại đây. Kết quả này được Ban ATGTQG đánh giá là một trong tỉnh nằm top đầu của cả nước TNGT giảm cả 3 tiêu chí trong suốt gần 15 năm qua.

Ông Nguyễn Văn Hùng- Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Nghệ An làm việc với PV VHDNVN

Năm 2019, hưởng ứng chủ đề Năm ATGT quốc gia “ATGT cho hành khách và người đi môtô, xe máy”, đồng thời thực hiện Công văn của Bộ Y tế về việc tăng cường chỉ đạo công tác khám sức khỏe định kỳ đối với lái xe, ngày 11/4/2019 UBND tỉnh đã giao Sở GTVT chủ trì, phối hợp Sở Y tế và Hiệp hội vận tải ô tô Nghệ An, các đơn vị liên quan triển khai thực hiện tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho các lái xe kinh doanh vận tải trên địa bàn tỉnh theo hình thức tập trung. Sở GTVT đã yêu cầu các đơn vị kinh doanh vận tải nếu tự tổ chức khám sức khỏe phải liên hệ với các bệnh viện được Sở Y tế cho phép, đồng thời trước khi tổ chức khám phải thông báo về Sở GTVT để Sở cử cán bộ giám sát, sau đó lập hồ sơ y tế của từng lái xe, tổng hợp kết quả khám gửi về Sở GTVT để theo dõi. Riêng đối với các đơn vị khai thác bến xe khách, ngoài nhiệm vụ tuyên truyền qua hệ thống loa phát thanh của các bến xe về chủ trương, kế hoạch tổ chức khám sức khỏe định kỳ của lái xe, còn thực hiện ký cam kết với các lái xe và chủ xe kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định về việc bố trí lái xe đảm bảo điều kiện về sức khỏe và lái xe đã được khám sức khỏe định kỳ đầy đủ.

Theo thống kê, toàn tỉnh hiện có trên 320 đơn vị, doanh nghiệp được Sở GTVT cấp phép tham gia lĩnh vực kinh doanh vận tải với khoảng 3.000 tài xế. Trong đó, có 60 đơn vị tham gia Hiệp hội vận tải ô tô với khoảng 2.000 lái xe. Ông Nguyễn Văn Hùng – Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Nghệ An cho biết, là tổ chức xã hội – nghề nghiệp của các tổ chức, cá nhân trong ngành vận tải ô tô, trước một thực trạng nhiều lái xe không đảm bảo sức khỏe khi tham gia giao thông gây nên những hệ lụy trong xã hội, tác động đến hiệu quả công tác bảo đảm TTATGT trên địa bàn, với mục đích phối hợp hoạt động của các thành viên, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, đảm bảo an toàn giao thông và bảo vệ quyền lợi cho các hội viên, sau khi có văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, Hiệp hội đã phối hợp với các phòng, ban chức năng của Sở GTVT, các đơn vị kinh doanh vận tải và đơn vị khai thác bến xe khách trên địa bàn hợp đồng với bệnh viện để tiến hành khám xe định kỳ cho lái xe. Qua 2 đợt khám, tại BVĐK Cửa Đông (ngày 20/6) có 478 lái xe và tại BVĐK Thái An (ngày 24/6) có 450 lái xe, chủ yếu là lái xe tuyến cố định và hãng taxi tham gia. Hội đồng khám sức khỏe đã tiến hành các xét nghiệm về: thị lực, bệnh về mắt, bệnh tai mũi họng, bệnh răng hàm mặt, bệnh ngoại khoa- da liễu, nhịp tim, huyết áp, bệnh nội khoa và xét nghiệp ma túy tổng hợp 4 chân. Kết quả phân loại sức khỏe đợt 1 có 473 người đủ sức khỏe, 5 người không đủ sức khỏe lái xe, trong đó có 4 người dương tính với ma túy, 1 người huyết áp và thị lực không đủ tiêu chuẩn sức khỏe lái xe; đợt 2 có 450 lái xe (đạt 100%) đủ tiêu chuẩn.

Ông Nguyễn Công Nhã- Chủ tịch HĐQT Cty CP TMDV vận tải Lạc Hồng (Đô Lương) cho biết: Có mặt tại thị trường Nghệ An từ năm 2014, đến nay, Công ty phát triển ở 4 chi nhánh (Nghệ An, Hà Tĩnh, Đắc Lắc, Đắc Nông) với trên 300 phương tiện. Riêng tại Nghệ An, với đặc thù là doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ taxi, hưởng ứng chủ trương của Hiệp hội, Công ty đã phân công 200 tài xế đến kiểm tra sức khỏe, đáp ứng nhu cầu khai thác, vận hành. Với công ty chúng tôi rất chú trọng khâu tuyển dụng nhân sự, đề cao các yêu cầu về chuyên môn cũng như đặc biệt quan tâm yếu tố sức khỏe lái xe. Lái xe Vương Hồng Tài thuộc HTX DVVT Bình Mnh chia sẻ, qua đợt khám định kỳ tại bến xe Vinh do Hiệp hội tổ chức được các y bác sỹ thực hiện đầy đủ các xét nghiệm. Bản thân là tài xế tôi cho rằng đây là việc làm hết sức cần thiết. Bởi sức khỏe là điều kiện quan trọng tác động đến hiệu quả làm việc và sự an toàn trong suốt quá trình tham gia giao thông. Do vậy, việc khám sức khỏe định kỳ nhằm đưa ra những đánh giá chính xác về tình trạng sức khỏe tài xế là cơ sở để chủ doanh nghiệp có thể quản lý tốt các lao động; đồng thời tạo niềm tin cho khách hàng khi lựa chọn dịch vụ của công ty. BCSK II Luyện Văn Trịnh – Trưởng phòng Nghiệp vụ Y, Sở Y tế Nghệ An thông tin thêm: Trên tin thần chỉ đạo của Bộ Y tế, UBND tỉnh, Sở được phân công phối hợp với ngành GTVT để giám sát thực hiện việc khám sức khỏe cho lái xe. Thông qua việc khám sức khỏe định kỳ, thực hiện các xét nghiệm, cơ quan y tế sẽ phát hiện kịp thời lái xe có sử dụng chất kích thích hoặc ma túy hay không. Chủ trương này nhằm đánh giá chính xác tình trạng sức khỏe từng lái xe, từ đó làm cơ sở để các cơ quan chuyên môn xem xét tiêu chuẩn người lái và có biện pháp xử trí phù hợp. Trong quá trình thực hiện, Sở Y tế tập trung chấn chỉnh tình trạng nhiều lái xe gian lận để có giấy khám sức khoẻ hay giấy chứng nhận sức khỏe khám tại các bệnh viện không đủ điều kiện cấp phép. “Đối các đơn vị kinh doanh vận tải hành khách như xe chở khách, còn lại xe hợp đồng, xe du lịch do các hợp tác xã, các công ty tổ chức khám dưới sự giám sát của lãnh đạo Sở GTVT. Riêng tại 14 bến xe trong tỉnh phải kiểm tra tất cả các lái xe để những lái xe nào chưa khám thì không được xuất bến. Hiệp hội vận tải ô tô Nghệ An là nơi tập hợp các doanh nghiệp vận tải ô tô nên khi được Sở giao đã chủ động bắt tay vào cuộc với sự hỗ trợ của các đơn vị liên quan với quan điểm không làm phiền thêm doanh nghiệp về mặt giấy tờ, nhưng khi khám sức khỏe xong thì bệnh viện có sổ theo dõi sức khỏe định kỳ của lái xe gửi về 14 bến xe, bắt buộc nhân viên các bến xe phải đọc qua, xem qua. Khi xe xuất bến thì những lái xe có trong danh sách mới ký lệnh cho họ đi, nếu không có trong danh sách thì buộc nhà xe đó phải thay lái xe”- ông Nguyễn Văn Hùng kiến nghị.

Kết quả sức khỏe lái xe được gửi đến các cơ quan quản lý, hiệp hội và đơn vị kinh doanh vận tải

Với tinh thần chỉ đạo quyết liệt của ngành GTVT sau ngày 30/6 sẽ thực hiện kiểm soát chặt chẽ điều kiện của lái xe trước khi cho xe xuất bến. Nếu lái xe chưa thực hiện khám sức khỏe định kỳ hoặc khám nhưng không đủ sức khỏe, không xuất trình sổ khám sức khỏe định kỳ thì không làm thủ tục cho xe xuất bến và yêu cầu đơn vị kinh doanh vận tải bố trí lái xe khác đảm bảo theo quy định. Sở GTVT giao Thanh tra, Phòng Quản lý vận tải, Phòng Quản lý phương tiện và người lái bố trí cán bộ phối hợp Hiệp hội vận tải ô tô Nghệ An theo dõi, giám sát nghiêm túc, theo đúng quy định. “Sau khi có kết quả từ bệnh viện và các đơn vị kinh doanh vận tải, Sở yêu cầu các đơn vị kinh doanh vận tải thanh lý hợp đồng đối với lái xe không đảm bảo sức khỏe hoặc bố trí công việc phù hợp; tiếp tục rà soát và tổ chức khám sức khỏe cho các lái xe theo đúng quy định. Riêng đối với các đơn vị khai thác bến xe, căn cứ danh sách kết quả khám sức khỏe cho các lái xe của các bệnh viện, từ chối sếp lốt cho các phương tiện có lái xe không đảm bảo điều kiện hoặc chưa khám theo quy định. Chúng tôi chỉ đạo TTGT tổ chức kiểm tra, xử lý nghiêm đơn vị không tổ chức khám cho các lái xe. Cùng với đó yêu cầu Phòng quản lý vận tải tiếp tục phối hợp các đơn vị liên quan giám sát việc khám sức khỏe định kỳ cho lái xe; đồng thời sẽ từ chối thủ tục hành chính đối với các đơn vị kinh doanh vận tải không khám sức khỏe theo quy định. Thời gian tới, Sở sẽ chỉ đạo Phòng Quản lý phương tiện và người lái tăng cường công tác kiểm tra đối với hoạt động tuyển sinh, đào tạo lái xe tại các cơ sở đào tạo trên địa bàn tỉnh. Kiên quyết xóa tên học viên khỏi danh sách nếu phát hiện hồ sơ tuyển sinh không đầy đủ, giấy khám sức khỏe có biểu hiện gian lận, giấy khám sức khỏe không do các bệnh viện, cơ sở y tế có đủ thẩm quyền cấp; Thanh tra GTVT tăng cường tuần tra kiểm soát phát hiện vi phạm, đặc biệt đối với các lỗi về sức khỏe của người lái xe. Qua các đợt kiểm tra này, chúng tôi đánh giá cao sự vào cuộc từ phía Hiệp hội, các doanh nghiệp vận tải cùng với cơ quan quản lý nhà nước trong hoạt động kiểm tra sức khỏe lái xe. Điều này cho thấy trách nhiệm của những người kinh doanh dịch vụ vận tải hành khách đang ngày một được nâng cao ”- ông Nguyễn Đức An cho biết thêm.

Năm 2019 là năm thứ 6 ngành GTVT Nghệ An tổ chức khám sức khỏe cho lái xe. Khác với những lần trước, đây là lần đầu tiên Hiệp hội phối hợp với Sở GTVT thực hiện khám sức khỏe cho lái xe thuộc các doanh nghiệp, hợp tác xã kinh doanh dịch vụ vận tải, qua đó xác định được những lái xe đủ điều kiện điều khiển phương tiện, góp phần giảm thiểu nguy cơ gây TNGT. Năm nay được tổ chức bài bản vì trước kia giao cho các doanh nghiệp nên không kiểm soát được triệt để; đồng thời việc lựa chọn và tận dụng được vị trí tổ chức khám cũng được các đơn vị chú trọng đảm bảo thuận tiện, không ảnh hưởng đến công viêc của các công ty, các lái xe. Với cách tổ chức thực hiện này, Nghệ An là địa phương được nhiều tỉnh, thành tham khảo, tìm hiểu học hỏi cách làm. Tại hội nghị của ngành GTVT tổ chức Cần Thơ, mô hình khám sức khỏe cho lái xe tạo được hiệu ứng tích cực đã được Tổng cục đường bộ Việt Nam khen ngợi và đánh giá cao cách làm, hiệu quả công tác phối hợp của Hiệp hội vận tải Nghệ An.

Xuân Thống