Đêm không ngủ tại rốn lũ Quốc Oai và Chương Mỹ (Hà Nội)

Những ngày trong ốc đảo

Tối 1/8, chúng tôi có mặt tại các xã Nam Phương Tiến (huyện Chương Mỹ) và xã Cấn Hữu (huyện Quốc Oai). Ghi nhận tại thôn Nam Hài, biển nước mênh mông trùm lên toàn thôn. Trong nhập nhoạng ánh đèn pin, đèn măng xông, chiếc máy cày đang vòng đi lại làm nhiệm vụ đưa đón, chuyên chở người dân.

Kể từ cơn mưa ngày 24/7, tính đến nay, gần mười ngày trôi qua nhưng thôn Nam Hài (xã Nam Phương Tiến) và xã Cấn Hữu cùng nhiều thôn, xã của huyện Chương Mỹ, huyện Quốc Oai vẫn ngập trong biển nước. Như tại thôn Nhân Lý (xã Nam Phương Tiến), bên cạnh ngôi nhà chìm trong biển nước, vợ chồng chị Thảo dựng lên một ngôi nhà phao để ở tạm. Chị Thảo nói, dù các con còn nhỏ nhưng vợ chồng chị không muốn đi sơ tán vì bất tiện, ở gần như thế này để tiện trông coi, nước rút đến đâu còn cơ động dọn nhà đến đó.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Thắng (người dân thôn Cấn Thượng xã Cấn Hữu) cho biết, tình trạng ngập lụt tại xã đã diễn ra nhiều ngày nay khiến nhiều hộ dân phải đi sơ tán nơi khác, một số hộ dân làm nhà phao ngay cạnh ngôi nhà của mình để tiện cho việc qua lại lấy đồ dùng và tiện trông coi nhà cửa, nhiều gia đình “cố thủ” trên tầng cao. Cuộc sống đang tạm thời bị đảo lộn.

Ngập lụt đã “biến” các thôn, xã của Chương Mỹ, Quốc Oai thành làng trong sông. Các xã Tân Tiến, Nam Phương Tiến, Hoàng Văn Thụ,… trông chẳng khác nào biển nước.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, tại huyện Chương Mỹ, tính đến ngày 1/8 vẫn còn 19 thôn, xóm trên địa bàn huyện bị ngập, với 1.252 hộ bị ảnh hưởng, hơn 6.000 người dân cần cứu trợ và hơn 3.500 người dân phải đi sơ tán; hơn 92.000m đường giao thông nội đồng bị ngập; hơn 400m đường giao thông nội đồng bị sạt lở; gần 30.000m đường giao thông nông thôn vẫn ngập; nhiều công trình công cộng, trường học, trạm y tế bị ảnh hưởng do ngập.

Thiếu nước ở nơi thừa nước

Trong căn nhà phao rộng hơn chục mét của vợ chồng chị Thảo (thôn Nhân Lý, xã Nam Phương Tiến) có 9 người tá túc, 3 người già, 4 trẻ con và vợ chồng chị Thảo. Những ngày qua, dù chồng chị Thảo vẫn thường xuyên chạy qua chạy lại bên ngoài để lo nước uống, nước sinh hoạt cho gia đình nhưng với phương tiện đi lại khó khăn, phụ thuộc vào thuyền cứu hộ của Quân đội, Công an và máy cáy của lực lượng cứu hộ tại chỗ do chính quyền bố trí nên việc đảm bảo nước ăn uống, nước sinh hoạt cho gia đình rất hạn chế. Cơ bản là đảm bảo nước ăn, nước uống và nhu cầu khác cực kỳ cần thiết còn thì các nhu cầu về nước khác phải hạn chế hết. Người lớn cơ bản chịu được nhưng trẻ em da dẻ của các cháu đang non nên nổi mẩn ngứa.

Cũng như gia đình chị Thảo, những gia đình cố thủ lại đều khá khó khăn khi xoay xở nước ăn uống, sinh hoạt. Nguồn nước cơ bản sử dụng từ nước đóng chai. Thiếu nước ở nơi thừa nước khiến cuộc sống của người dân rốn lũ những ngày qua rất khó khăn.

Dìu nhau qua lũ

Theo thông tin mà chúng tôi nắm được, ngay từ những ngày đầu nước dâng lên, chính quyền các xã đã đi nắm tình hình từng hộ dân để có cách giải quyết. Với những gia đình nước ngập cao, chính quyền đã động viên người dân sơ tán tới những nhà khác hoặc địa điểm mà cơ quan chức năng đã bố trí sẵn. Với những nhà nước dâng ở mực thấp, người dân được linh động ở lại trông coi tài sản, sinh hoạt tại gia nhưng xã yêu cầu gia đình phải tuyết đối giữ an toàn về tính mạng.

Những ngày trong lũ, cán bộ, chính quyền các xã bị ngập đã đồng hành với dân, thức đêm thức hôm để nắm sát tính hình, chỉ đạo các lực lượng địa phương và phối hợp với các lực lượng chức năng triển khai các biện pháp ứng cứu, đảm bảo cuộc sống cho người dân vùng rốn lũ.

Nhờ có sự bám sát, chủ động nên cơ bản các xã đã kịp thời sơ tán, đảm bảo an toàn cho dân và phối hợp giúp dân sơ tán tài sản. Tuy nhiên, với những tài sản cố định như lúa, hoa màu, cây ăn quả hay ao cá thì đành phải chấp nhận thiệt hại.

Trao đổi với chúng tôi, người dân xã Nam Phương Tiến cho biết, những ngày qua, có hàng trăm người, rất đông cán bộ, chiến sĩ quân đội, công an, lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai của địa phương đã ứng trực ở vùng nguy hiểm, bố trí phương tiện đi lại cho dân, tiếp tế hàng hóa, thuốc men… Các đơn vị, đoàn thể cùng góp sức vận chuyển nhu yếu phẩm, hàng cứu trợ của các cấp, ngành đến các hộ dân bị nước lũ cô lập. Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ cử cán bộ đến đi chợ giúp người dân trong vùng ngập lụt…

Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Nam Phương Tiến thường xuyên đảm bảo cung cấp thực phẩm, hàng hóa thiết yếu và thuốc cho người dân vùng lũ. Từ hôm 24/7, chiếc máy cày của gia đình trưởng thôn Nam Hài Bùi Ngọc Bình trở thành hoạt động từ sáng sớm tới đêm khuya, đưa đón hàng trăm lượt cán bộ, người dân ra vào vùng rốn lũ.

Công việc của ngày mai

Thông tin từ UBND huyện Chương Mỹ, huyện đã chỉ đạo các lực lượng khẩn trương đóng điện trở lại cho các hộ ở khu vực nước rút đảm bảo an toàn, hỗ trợ bóng điện, dây điện cho các hộ khó khăn. UBND các xã, thị trấn triển khai ngay việc tổng vệ sinh môi trường, dọn rác thải, xác động vật; đồng thời thống kê thiệt hại, đề xuất hỗ trợ thiệt hại theo quy định. Bên cạnh đó, các địa phương sớm triển khai phương án phục hồi sản xuất, ổn định cuộc sống của nhân dân. Vùng ngập sau khi rút cạn nước sẽ trồng rau và cây vụ Đông sớm. UBND huyện sẽ hỗ trợ cây giống theo đề xuất của Phòng Kinh tế.

Đến 1/8, theo báo cáo của Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn huyện Chương Mỹ, mực nước sông Bùi ngày đã giảm xuống mức 6,91m. UBND huyện Quốc Oai đã chỉ đạo các lực lượng nước rút đến đâu phải lập tức rải vôi bột, phun khử khuẩn đường làng, ngõ xóm đến đó; đồng thời, khẩn trương đóng điện trở lại cho các hộ (đã đảm bảo an toàn); hỗ trợ bóng điện, dây điện cho các hộ khó khăn.

Trước đó, vào chiều 31/7, Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn TP Hà Nội cũng đã họp khẩn bàn biện pháp khắc phục hậu quả mưa lũ lớn, úng ngập tại các huyện Chương Mỹ, Quốc Oai, Thạch Thất. Tại cuộc họp, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh đề nghị, các huyện Chương Mỹ, Quốc Oai, Thạch Thất tuyệt đối không chủ quan, mất cảnh giác, tiến hành ứng trực 24/24 để rà soát, kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời các sự cố, tình huống phát sinh. Tổ chức thực hiện tốt kế hoạch “4 tại chỗ”, kiên quyết không để sự cố vỡ đê trên địa bàn. Chủ tịch UBND TP Hà Nội lưu ý, các huyện huy động các nguồn lực hỗ trợ, bảo đảm đời sống người dân nhất là vùng úng ngập sâu, tuyệt đối không để người dân thiếu ăn, thiếu mặc, bùng phát dịch bệnh.

Thời gian tới, Chủ tịch UBND TP Hà Nội đề nghị, Sở NN&PTNT cùng UBND các huyện nghiên cứu, xây dựng kịch bản ứng phó trước mắt và kịch bản tổng thể lâu dài để chủ động với các sự cố, tình huống thiên tai bất ngờ có thể xảy ra, nhằm giảm thiểu tối đa thiệt hại do thiên tai gây ra, ổn định đời sống người dân…

Nguồn: Báo Tài nguyên & Môi trường