Kinh tế năm 2017: Nhiều điểm sáng trong tăng trưởng

VHDN: Theo số liệu công bố của Tổng cục Thống kê thì tình hình kinh tế xã hội năm 2017 với bức tranh kinh tế tươi sáng, tăng trưởng GDP đạt 6,81, vượt chỉ tiêu 6,7% do Quốc hội đặt ra. Tuy nhiên vẫn còn nhiều khó khăn về thu ngân sách, bội chi, doanh nghiệp (DN) khó khăn, làm cách nào để tiếp tục phát triển nền kinh tế năm 2018.

GDP tăng cao nhất trong 7 năm gần đây

Theo Tổng cục Thống kê (Bộ KH&ĐT), tổng sản phẩm trong nước (GDP) năm 2017 ước tính tăng 6,81% so. Trong mức tăng 6,81% của toàn nền kinh tế, khu vực nông lâm nghiệp và thuỷ sản phục hồi đáng kể với mức tăng 2,9%, đóng góp 0,44 điểm phần trăm vào mức tăng chung. Khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 8% và khu vực dịch vụ tăng 7,44%. “Mức tăng trưởng năm nay vượt mục tiêu đề ra 6,7% và cao hơn mức tăng của 7 năm gần đây (tính từ năm 2011 đến nay). Điều này khẳng định tính kịp thời, hiệu quả của các giải pháp được Chính phủ ban hành, chỉ đạo các ngành, địa phương nỗ lực thực hiện”, ông Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng Thống kê cho biết.

Cơ cấu kinh tế năm 2017, khu vực nông lâm nghiệp và thuỷ sản chiếm 15,34%; khu vực công nghiệp và xây dựng chiếm 33,34% và khu vực dịch vụ chiếm 41,3%. Tăng trưởng kinh tế năm 2017 tăng trưởng cao nhờ sự phục hồi của ngành nông nghiệp sau những ảnh hưởng nặng nề của thiên tai năm 2016, tiêu biểu như ngành thuỷ sản tăng 5,54%, lâm nghiệp tăng 5,14%… Đồng thời, năm 2017, ngành nông nghiệp cũng chứng kiến xu hưởng chuyển đổi cơ cấu sản phẩm trong nội bộ ngành theo hướng đầu tư vào sản phẩm có giá trị kinh tế cao. Dù ngành khai khoáng giảm sâu với 7,1%, mức giảm sâu nhất kể từ năm 2011 nhưng khu vực công nghiệp và xây dựng vẫn tăng 7,85% nhờ vào mức tăng kỷ lục 17,8% của công nghiệp chế biến, chế tạo. Một số tập đoàn sản xuất công nghiệp lớn như Samsung ra mắt các sản phẩm mới đã giúp kéo chỉ số phát triển công nghiệp tăng lên. Khu vực dịch vụ, ngành bán buôn và bán lẻ đạt mức tăng 8,36% so với năm trước, số khách du lịch đến Việt Nam tăng cao.

Quy mô nền kinh tế đạt hơn 5 triệu tỷ đồng, với GDP bình quân đầu người ước tính 53,5 triệu đồng (tương đương 2.385 USD) tăng 170 USD so với năm 2016.  Chỉ số giá bình quân năm 2017 tăng 3,53%, dưới mục tiêu của Quốc hội đặt ra, lạm phát tăng 1,41%. Đặc biệt, điểm sáng trong nền kinh tế năm 2017 là thu hút vốn FDI đạt mức cao kỷ lục, tổng số vốn đăng ký mới và vốn tăng thêm đạt 29,7 tỷ USD, tăng 44,2%. Trong đó, vốn thực hiện ước đạt 17,5 tỷ đồng. Đây thực sự là dòng tiền đóng góp vào nền kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng.

Đáng chú ý trong báo cáo của Tổng cục Thống kê là hoạt động của khu vực DN. Theo đó, trong năm 2017, cả nước đã có 126.859 DN đăng ký thành lập mới với tổng vốn đăng ký là 1.295,9 nghìn tỷ đồng, tăng 15,2% về số DN và tăng tới 45,5% về số vốn đăng ký so với năm 2016. Bên cạnh đó, còn có 26.448 DN quay trở lại hoạt động, nâng tổng số DN đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động trong năm 2017 đạt 153,3 nghìn DN, góp phần đáng kể vào tăng trưởng GDP năm nay.

Nhận định thêm về xu hướng lạc quan của doanh nghiệp, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm cho biết, kết quả điều tra về xu hướng kinh doanh của các DN ngành chế biến chế tạo trong quý IV năm 2017 cho thấy, có đến 44,8% số DN đánh giá tình hình sản xuất kinh doanh quý IV tốt hơn quý III. Kết quả điều tra cũng cho thấy những dấu hiệu khả quan hơn khi mà có đến 48,2% số DN đánh giá xu hướng của quý I/2018 sẽ tốt lên so với năm 2017 và có đến 37,5% số DN cho rằng tình hình sản xuất kinh doanh sẽ ổn định hơn.

Tuy nhiên, bên cạnh điểm sáng trên, nền kinh tế Việt Nam 2017 cũng còn nhiều điểm hạn chế như tiến độ giải ngân vốn Chính phủ chậm do quy trình hoàn thiện thủ tục dự án đầu tư. Thu ngân sách Nhà nước ước đạt 1,14 triệu tỷ đồng, bằng 91,1% dự toán năm. Trong khi đó, chi ngân sách tới 1,21 triệu tỷ đồng. “Dù nhập siêu dịch vụ năm 2017 giảm so với 2016 nhưng con số này vẫn còn lớn, khiến làm giảm mức tăng GDP. Biến đổi khí hậu, thiên tai bất thường khiến nhiều thành quả kinh tế xã hội biến mất”, ông Lâm nói.

Tăng trưởng kinh tế 2018 còn nhiều thách thức

Tuy đạt được kết quả khả quan, nhưng theo ông Lâm bước sang năm 2018, Việt Nam đứng trước hàng loạt thách thức. Việt Nam bị ảnh hưởng lớn bởi 10 nguy cơ rủi ro hàng đầu của quốc tế do tổ chức quốc tế nêu ra như: xung đột quốc tế, thời tiết cực đoan, thất nghiệp, gian lận thương mại, đánh cắp dữ liệu… Năng suất Việt Nam rất thấp và khoảng cách chênh lệch với các nước tiếp tục gia tăng. Đến nay, năng suất lao động thấp hơn cả Lào, và thấp hơn rất nhiều nước trong khu vực như Thái Lan, Malaysia…“Cách mạng khoa học công nghệ lần thứ 4 tạo ra xu hướng tự động hoá, trao đổi dữ liệu trong sản xuất và khiến Việt Nam có nguy cơ tụt hậu mãi so với các nước phát triển. Các nhà kinh tế đánh giá, nếu Việt Nam không cố gắng vượt bậc sẽ không bao giờ đuổi kịp các nước phát triển, đây là một trong những thách thức lớn nhất với Việt Nam”, ông Lâm nói.

Để đạt được mục tiêu GDP tăng 6,5-6,7%, chỉ số giá tiêu dùng 4%, xuất nhập khẩu tăng 7-8%, Tổng cục Thống kê cho rằng, cơ quan quản lý, các bộ ngành, lãnh đạo địa phương tiếp tục cải cách thể chế, môi trường kinh doanh. Đặc biệt giải pháp để nâng cao năng suất lao động phải đặt lên hàng đầu. Đồng thời, nghiên cứu kỹ các nội hàm, phương thức vận hành của Cách mạng 4.0 để hoà chung vào dòng chảy thế giới. “Cơ quan quản lý cần thực hiện nghiêm thuế, phí, đảm bảo thu đúng, đủ, kịp thời, chống thất thu, chuyển giá. Ngoài ra, cơ quan quản lý phải giám sát chặt chi ngân sách. Nhất là khoản chi thường xuyên như tiếp khách, hội họp, chi phí xe công…”, Tổng cục trưởng Thống kê nhấn mạnh. Ngay từ đầu năm, cơ quan cần thúc đẩy giải ngân đầu tư công, cơ sở hạ tầng, đảm bảo tăng trưởng. Phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo, nguyên liệu đầu vào cho doanh nghiệp nước ngoài, gắn với chuỗi giá trị của tập đoàn đa quốc gia. Nhập siêu dịch vụ lớn làm giảm tốc độ tăng trưởng GDP. Trong giai đoạn tới, Việt Nam cần tăng cường, phát triển các hoạt động dịch vụ phục vụ xuất nhập khẩu như: dịch vụ vận tải, dịch vụ bảo hiểm, dịch vụ tài chính… nhằm hạn chế tình trạng nhập siêu dịch vụ như hiện nay.

Phan Đức