Thái Nguyên: Vụ tranh chấp ngôi đền đang làm cản trở đến hoạt động tín ngưỡng của người dân ?

VHDN: Đền Đá Thiên tại thị trấn Trại Cau, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên. Theo biên bản kiểm tra hiện trạng khuôn viên ngày 17/06/2008 của UBND thị trấn Trại Cau thiết lập đã xác định: “Đền Đá Thiên thị trấn Trại Cau do bà Hoàng Thị Lý đứng ra xây dựng và lập lên, chưa được cấp có thẩm quyền cho phép và công nhận”…

Quá trình xây dựng bà Hoàng Thị Lý đã nhiều lần bị lập biên bản đình chỉ và bị xử phạt vi phạm hành chính. Năm 2013, bà Lý được UBND thị trấn Trại Cau công nhận quyền sử dụng thửa đất này. Ấy vậy mà, từ năm 2010 – 2018 bằng những văn bản và quyết định của mình, UBND thị trấn Trại Cau lại cho rằng đền này là của cộng đồng dân cư thị trấn? Sự việc tréo ngoe này đang kéo theo nhiều hệ lụy về mặt pháp lý cần được các cơ quan có thẩm quyền công tâm xem xét?

TRANH CHẤP QUYỀN SỞ HỮU NGÔI ĐỀN

Theo những người lớn tuổi sống ở xóm Thai Thông, nay là tổ 16 – 17 thị trấn Trại Cau. Đền Đá Thiên đã có từ lâu (trước năm 1947). Lúc đó đền chỉ là 01 cây hương che vài tàu lá cọ. Từ năm 1967 bà Hoàng Thị Lý hương khói và quản lý ngôi đền này. Và cũng kể từ đó gia đình bà Lý mở mang xây dựng ngôi đền, mỗi năm một ít để ngôi đền khang trang như ngày nay. Theo bà Lý, ngôi đền là nơi thờ cúng của dòng họ và gia đình bà? Quá trình xây dựng ngôi đền với tư cách là chủ đầu tư bà Hoàng Thị Lý đã nhiều lần bị UBND thị trấn Trại Cau xử phạt vị phạm hành chính và bị đình chỉ xây dựng, tháo dỡ công trình với lý do xây dựng trên đất công và không xin phép xây dựng. Công trình này chỉ được tồn tại hợp pháp kể từ năm 2013, do UBND thị trấn Trại Cau kiểm tra xác định ranh giới, mốc giới của thửa đất 1 (46), tờ bản đồ số 5, diện tích 2508,8 m². Chủ sử dụng đã được ký tên là bà Hoàng Thị Lý.

Nhưng cũng kể từ khi đền được xây dựng khang trang, ngoài dân cư trong khu vực, tiếng lành đồn xa du khách thập phương đến lễ bái và cung tiến xây dựng đền ngày càng đông. Tranh chấp về quyền sở hữu ngôi đền này giữa gia đình bà Hoàng Thị Lý và chính quyền địa phương là UBND thị trấn Trại Cau bắt đầu xuất hiện từ sau thời điểm đó.

Năm 2008 và 1 vài năm sau đó, UBND thị trấn Trại Cau liên tiếp có những biên bản vi phạm hành chính, quyết định xử phạt hành chính đối với bà Lý về hành vi xây dựng đền (nếu bà Lý thực hiện nghiêm chỉnh những quyết định ấy thì ngôi đền không còn tồn tại?). Nhưng đến năm 2010, thay vì có văn bản thừa nhận ngôi đền đã xây thì UBND thị trấn Trại Cau lại tổ chức cuộc họp kết luận: “Đền Đá Thiên là nơi sinh hoạt tín ngưỡng do nhân dân lập lên… Trong thời gian chờ cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận, UBND thị trấn tạm thời thành lập tổ quản lý?…”

Mâu thuẫn tranh chấp quyền sử hữu ngôi đền lại tiếp tục tiếp diễn. Năm 2015, Công ty tư nhân Hoàng Gia Bẩy với dự án khu tâm linh Đền Đá Thiên cũng với ý định lấy ngôi đền cho dự án. Nhưng vì nhiều lý do nên dự án không thực hiện được.

Đỉnh điểm mâu thuẫn tranh chấp là năm 2018, dự án Khu du lịch sinh thái văn hóa Đá Thiên được cấp phép đầu tư. Chủ đầu tư là Công ty TNHH xây dựng Mỹ Thuật Thiên Phúc có trụ sở tại tỉnh Ninh Bình thực hiện. Trung tâm của dự án gần 30ha này vẫn là khu vực 2508,8 m² đất Đền Đá Thiên do bà Hoàng Thị Lý đang quản lý sử dụng. Thực hiện việc này UBND thị trấn Trại Cau đã chủ động thành lập Ban Quản lý đền có thành phần bao gồm cả nhà đầu tư làm phó ban quản lý. Ban Quản lý ra mắt hoành tráng với hàng trăm quan khách tham dự. Ngay sau đó Ban Quản lý tiến hành triển khai các công việc như lập hòm công đức, nhận tiền công đức, căng treo băng biển… Công an, bảo vệ hỗ trợ Ban Quản lý thực hiện tổ chức cưỡng chế khu đền. Nhưng để làm những công việc này tuyệt nhiên trước đó không hề có cuộc bàn bạc thương lượng nào đối với gia đình bà Hoàng Thị Lý – người đang trực tiếp quản lý đền, nên mâu thuẫn đẩy lên cao độ dẫn đến xô sát nghiêm trọng đã xảy ra.

Gia đình bà Lý đã có đơn tố giác tội phạm, đơn khiếu nại, đơn kêu cứu đến tất cả các cơ quan có thẩm quyền và đến các cơ quan thông tin đại chúng.

NGUYÊN NHÂN MÂU THUẪN TRANH CHẤP

Mâu thuẫn tranh chấp quyền sở hữu ngôi đền theo dư luận chung được xuất phát từ nguyên nhân sâu xa là do giá trị kinh tế kể từ khi ngôi đền nổi tiếng linh thiêng được du khách thập phương cung tiến.

Cùng với nó các bước đi để quản lý ngôi đền này của UBND thị trấn Trại Cau quá khập khiễng, văn bản nọ “đá” văn bản kia không thể hiện sự nhất quán, logic, vì thế mà không xác định được quyền sở hữu ngôi đền này thuộc về cộng đồng dân cư hay của gia đình bà Hoàng Thị Lý?

Với những căn cứ thể hiện trong hồ sơ, UBND thị trấn Trại Cau không thể phủ nhận được những văn bản mình đã ban hành về việc bà Hoàng Thị Lý là người xây dựng đền và là chủ sử dụng của 2508,8 m² đất Đền Đá Thiên, để từ đó bác bỏ quyền lợi chính đáng của bà Lý trong quá trình thực hiện dự án?

Mâu thuẫn đã lên đến đỉnh điểm, xô sát đã xảy ra. Công an, tòa án đang vào cuộc. UBND thị trấn Trại Cau là 1 bên trong tranh chấp quyền sở hữu ngôi đền. Đã đến lúc chính quyền cấp trên là UBND huyện Đồng Hỷ phải vào cuộc để đảm bảo quyền lợi của các bên và không cản trở hoạt động tín ngưỡng của cộng đồng dân cư, không còn bó hẹp trong khu vực mà đã lan tỏa ở phạm vi cả nước bời niềm tin ở độ linh thiêng của ngôi đền này?