Năm Kỷ Sửu 1469, vua Lê Thánh Tông cho định lại bản đồ cả nước, đặt tên huyện là Thanh Chương, là một trong 6 huyện của phủ Đức Quang thuộc thừa tuyên Nghệ An từ đó tới nay trải qua 555 năm bao thăng trầm lịch sử. Thanh Chương đã sản sinh nhiều bậc anh tài, hào kiệt mà nhân cách, tài năng của họ góp phần tạc nên những trang sử vàng của quê hương, đất nước. Dòng họ nào cũng có những bậc đại khoa, khanh tướng mà đức độ, tài năng và công lao của họ góp phần làm nên nguyên khí quốc gia.
Với bề dày lịch sử văn hoá, truyền thống yêu nước và cách mạng, đức tính cần cù, chịu khó, hiếu học và khoa bảng, đã tạo nên bản sắc văn hoá con người Thanh Chương. Mỗi ngọn núi, mỗi con sông, mỗi tên đất, tên làng đều ghi bao dấu tích lịch sử, bao kỳ tích anh hùng mà đến nay vẫn còn sục sôi khí thế đấu tranh vì công lý, vì bác ái của các bậc tiền nhân. Người dân Thanh Chương luôn được thôi thúc bởi dòng máu nóng của ông cha, nên ngay sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, Đảng bộ huyện Thanh Chương cũng được thành lập vào ngày 20/3/1930, là một trong những Đảng bộ huyện ra đời sớm nhất trong cả nước, đã tác động mạnh mẽ, trực tiếp dấy lên cao trào đấu tranh Xô Viết. Cuộc biểu tình lịch sử 01/9/1930 ở Thanh Chương được coi là đỉnh cao của Cao trào cách mạng 1930-1931 trong toàn quốc…
Trong những năm tháng kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Thanh Chương vừa sản xuất, vừa chiến đấu bảo vệ quê hương, vừa là hậu phương vững chắc chi viện cho tiền tuyến lớn. Nhiều phong trào được triển khai sâu rộng như “Hũ gạo tiết kiệm”, “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, “Lấp rào Gang, san rú Nguộc, thông đường cho xe ra tiền tuyến”, “Xe chưa qua nhà không tiếc”… tất cả vì tiền tuyến. Trong các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ xâm lược và chiến tranh bảo vệ biên giới Tổ quốc, có hơn 50.000 người con Thanh Chương đã lên đường tham gia phục vụ chiến đấu và chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, trong đó có 4.750 người con ưu tú đã anh dũng hy sinh, hơn 5.640 thương, bệnh binh đã để lại một phần xương máu của mình nơi chiến trường ác liệt…
Với những thành tích đóng góp to lớn, Đảng bộ và Nhân dân Thanh Chương đã được Đảng và Nhà nước phong tặng các danh hiệu cao quý: 13 Anh hùng LLVT và Anh hùng Lao động; 430 Bà mẹ Việt Nam anh hùng; Nhân dân và Lực lượng vũ trang huyện nhà cùng 12 xã được phong tặng đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; hàng chục nghìn người được tặng Huân, Huy chương các loại.
Trong suốt chiều dài 555 năm xây dựng và phát triển với không ít những khó khăn, thách thức thăng trầm lịch sử. Từ khi thành lập đến nay, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thanh Chương đã đoàn kết một lòng, phát huy nội lực, năng động, sáng tạo, khai thác tiềm năng, thế mạnh của địa phương, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, triển khai thực hiện toàn diện, hiệu quả các nhiệm vụ chính trị.
Tốc độ tăng trưởng hằng năm luôn duy trì trên 7%. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng. Nông nghiệp tiếp tục có những bước phát triển mới theo hướng ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, gắn với các nhà máy chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Công nghiệp, xây dựng tiếp tục phát triển. Thương mại, dịch vụ được mở rộng. Thu hút đầu tư đạt kết quả tích cực, nhiều dự án đã hoàn thành đi vào sử dụng, tiếp tục khởi công nhiều dự án mới, thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội địa phương.
Chương trình xây dựng Nông thôn mới, đô thị văn minh được quan tâm chỉ đạo. Đến nay, toàn huyện có 29/37 xã đạt chuẩn nông thôn mới (trong đó 05 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 01 xã đạt NTM kiểu mẫu về giáo dục), thị trấn Thanh Chương đạt tiêu chuẩn đô thị văn minh. Chương trình OCOP, đến nay Thanh Chương đã có 34 sản phẩm được công nhận đạt tiêu chuẩn 3 sao, 4 sao.
Các hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể thao và thông tin tuyên truyền được tổ chức thực hiện tốt. Ngành giáo dục và đào tạo luôn đạt thành tích xuất sắc và thuộc tốp đầu của tỉnh về chất lượng mũi nhọn. Công tác an sinh xã hội được quan tâm đúng mức. Thu nhập bình quân đầu người năm 2023 đạt 48,2 triệu/người/năm; giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống còn 3,4% (theo tiêu chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025). Quốc phòng, an ninh được giữ vững.
Công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị thường xuyên được quan tâm, chăm lo. Phương thức lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng đối với hệ thống chính trị tiếp tục có nhiều đổi mới và chuyển biến tích cực, đạt nhiều kết quả quan trọng. Đặc biệt năm 2024, hướng tới Lễ công bố 555 năm danh xưng Thanh Chương và 94 năm Ngày truyền thống của Đảng bộ và Nhân dân huyện nhà, trên toàn huyện diễn ra nhiều hoạt động sôi nổi, ý nghĩa và thiết thực. Toàn huyện có 46 cơ quan, đơn vị đăng ký thi đua xây dựng hơn 300 công trình với tổng số tiền và vật chất đã quy đổi là 34,586 tỷ đồng. Tổ chức Cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu 555 năm danh xưng Thanh Chương…” thu hút gần 1,7 triệu lượt thi; tổ chức các giải thể thao bóng đá nam, bóng chuyền, tennis chào mừng sự kiện; tổ chức Gặp mặt con em Thanh Chương đang sinh sống, học tập, làm việc tại Thủ đô Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Vinh và các địa phương khác; chỉ đạo biên tập dựng video, ca khúc để tuyên truyền, quảng bá quê hương Thanh Chương…
Phát huy truyền thống 555 năm danh xưng Thanh Chương, toàn Đảng bộ, toàn dân và toàn quân huyện Thanh Chương quyết tâm đem tất cả tinh thần, sức lực, trí tuệ để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020-2025. Với mục tiêu tổng quát là: “Phấn đấu hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ huyện lần XXXI, đưa Thanh Chương phát triển thành huyện khá của tỉnh Nghệ An”.
NGUYỄN HẢI DƯƠNG – Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Thanh Chương
(Theo Tạp chí in VHDNVN tháng 8/2024)
VHDN: Thanh Chương là một trong những vùng đất mang đậm bản sắc của nền văn hóa xứ Nghệ với địa danh Dùng – Rạng, nơi còn lưu giữ dấu tích của nền văn hóa Sơn Vi. Trong lịch sử dân tộc, Thanh Chương luôn là địa bàn trọng yếu, “phên dậu” của đất nước; […]