TP. HCM đồng hành cùng doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh
Sau hợp nhất, TP. HCM sở hữu cơ sở hạ tầng giao thông phát triển đồng bộ, hạ tầng công nghiệp hiện đại với 66 khu công nghiệp, khu chế xuất hoạt động trên diện tích hơn 28.000 ha. Các mô hình tiên tiến như khu công nghiệp sinh thái, khu công nghiệp xanh và khu công nghệ cao đang phát huy hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư trong và ngoài nước. Với vị thế đầu tàu kinh tế cả nước, thành phố luôn chủ động tham gia tiến trình hội nhập, tập trung tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và khuyến khích tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.
Ông Trần Phú Lữ, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. HCM (ITPC), cho biết thành phố đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ sản xuất hiện đại, gắn với mô hình sản xuất xanh, tuần hoàn. Đây là những giải pháp then chốt giúp hàng hóa Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Thành phố nhận thức rõ rằng muốn doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng, cần tạo điều kiện để họ phát triển sản phẩm, dịch vụ chất lượng cao, có sức cạnh tranh lâu dài.
Trong sáu tháng đầu năm 2025, ITPC đã tổ chức 75 hoạt động xúc tiến thương mại và đầu tư. Các hoạt động tập trung hỗ trợ doanh nghiệp tham gia hội chợ triển lãm quốc tế, khảo sát thị trường, kết nối giao thương với nhà nhập khẩu nước ngoài. Thành phố còn triển khai tuần lễ triển lãm sản phẩm tiềm năng xuất khẩu, hội thảo giới thiệu thị trường mới, đồng thời sắp xếp lại bộ máy chính quyền địa phương hai cấp, tăng cường phân cấp và cắt giảm thủ tục hành chính. Đây là bước đi quan trọng, mở ra không gian phát triển mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh.
Theo định hướng, TP. HCM hướng tới trở thành siêu đô thị đa trung tâm, hiện đại, phát triển bền vững và có sức cạnh tranh khu vực, quốc tế. Trong bối cảnh thế giới biến đổi sâu sắc, từ dịch chuyển chuỗi cung ứng, tác động của công nghệ số đến biến đổi khí hậu và chính sách bảo hộ, các doanh nghiệp TP. HCM đối diện cả cơ hội lẫn thách thức. Bà Hồ Thị Quyên, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư TP. HCM cho rằng, để tận dụng cơ hội, cần có sự phối hợp giữa chính quyền, doanh nghiệp và các tổ chức xúc tiến thương mại trong và ngoài nước. Thành phố đang nỗ lực cải thiện thủ tục hành chính, hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế, khuyến khích đổi mới công nghệ và xây dựng thương hiệu, đồng thời tận dụng thương mại điện tử để tiếp cận thị trường toàn cầu.
Khai thác thị trường mới để tăng trưởng bền vững
Trước những biến động kinh tế, Bộ Công Thương phối hợp UBND TP. HCM đã tổ chức Diễn đàn xuất khẩu 2025 với chủ đề “Kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế”. Theo ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương), diễn đàn là cơ hội để doanh nghiệp nắm bắt xu hướng thị trường, thị hiếu tiêu dùng và cập nhật quy định xuất khẩu. Ngược lại, nhà nhập khẩu, nhà phân phối nước ngoài có dịp tiếp cận năng lực sản xuất, tiềm năng cung ứng của các ngành hàng Việt Nam.
Tại hội thảo “Chiến lược đa dạng hóa thị trường: Từ rủi ro đến cơ hội”, bà Nguyễn Thảo Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài, nhấn mạnh việc tìm hướng đi mới cho xuất khẩu bền vững là cấp thiết. Bà chỉ ra rằng Liên minh Kinh tế Á – Âu (EAEU) tuy không mới nhưng đang bị bỏ quên, trong khi quan hệ ngoại giao tốt đẹp, FTA ký từ 2016 mang lại ưu đãi lớn: 85% dòng thuế được xóa bỏ, trên 70% hàng xuất khẩu Việt Nam sang EAEU hưởng ưu đãi thuế. Hàng Việt, từ dệt may, nông sản đến thủy sản, được người tiêu dùng ưa chuộng. Đây là cơ hội chiến lược để doanh nghiệp Việt chiếm lĩnh thị trường, nhất là khi logistics đang được cải thiện nhờ kết nối đa phương thức.
Song song, Bộ Công Thương nhấn mạnh cần đa dạng hóa thị trường nhưng không phân tán. Ngoài EAEU, Trung Đông và Mỹ Latinh cũng là những điểm đến tiềm năng. Hiệp định FTA với UAE ký năm 2024 mở cửa khu vực Trung Đông – Bắc Phi, đưa hàng Việt sang Ấn Độ và các thị trường khác, nhưng yêu cầu doanh nghiệp đạt chứng nhận Halal để nâng uy tín thương hiệu. FTA Việt Nam – Israel cũng đã có hiệu lực, tạo cơ hội kết nối công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Tại Mỹ Latinh, Hiệp định CPTPP giúp hàng Việt mở rộng mạnh mẽ tại Mexico, Chile, trong khi Brazil nổi lên như đối tác triển vọng. Thương mại hai chiều Việt Nam – Mexico 5 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 7,7 tỷ USD, tăng 32,31% so với cùng kỳ, nhờ ưu đãi thuế CPTPP. Tham tán thương mại Lưu Vạn Khang lưu ý doanh nghiệp phải chú trọng chất lượng, minh bạch xuất xứ để duy trì niềm tin và thị phần.
Thực tiễn cho thấy, trong khi doanh nghiệp tìm kiếm thị trường mới, các thị trường truyền thống vẫn còn nhiều dư địa nhưng chưa khai thác đúng tầm. Không có thị trường nào an toàn mãi mãi; nhu cầu và tiêu chuẩn thay đổi liên tục, buộc doanh nghiệp phải đổi mới sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh. Việc làm mới thị trường cũ không chỉ duy trì thị phần mà còn tạo “vùng đệm an toàn” khi thị trường mới chưa ổn định.
Theo số liệu 8 tháng năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 597,93 tỷ USD, tăng 16,3% so với cùng kỳ; trong đó xuất khẩu 305,96 tỷ USD (tăng 14,8%), nhập khẩu 291,97 tỷ USD (tăng 17,9%), thặng dư thương mại 13,99 tỷ USD. Với đà tăng trưởng này, mục tiêu xuất nhập khẩu tăng 12% năm 2025 là khả thi. Lợi thế lớn của Việt Nam chính là độ mở kinh tế cao cùng 17 FTA đã thực thi. Các hiệp định không chỉ mang lại ưu đãi thuế, mà còn là giấy thông hành giúp hàng Việt tiếp cận nhiều thị trường mới.
Từ nay đến cuối năm, Bộ Công Thương khẳng định doanh nghiệp cần kết hợp tìm thị trường mới và củng cố thị trường cũ. Đồng thời, phải đổi mới sản phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn như chứng nhận Halal cho Trung Đông, minh bạch nguồn gốc với Mỹ Latinh, linh hoạt thanh toán tại EAEU. Khai thác FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP không chỉ giảm thuế, mà còn yêu cầu doanh nghiệp tuân thủ chuẩn lao động, môi trường, phát triển bền vững.
Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu là hướng đi tất yếu. Doanh nghiệp không thể đi một mình, mà cần sự đồng hành từ cơ quan quản lý trong cung cấp thông tin, kết nối đối tác và tận dụng ưu đãi FTA, để hàng Việt vươn xa, tạo chỗ đứng vững chắc trên bản đồ thương mại toàn cầu.
