Festival Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh năm 2023: Ví, Giặm – Tinh hoa tỏa sáng

VHDN: Nghệ Tĩnh là vùng đất địa linh nhân kiệt, giàu truyền thống lịch sử, văn hóa. Trải qua hàng nghìn năm lịch sử đã hun đúc, kết tinh tạo cho xứ Nghệ có một kho tàng văn hóa hết sức phong phú và giàu bản sắc. Trong đó, Dân ca Ví, Giặm là di sản văn hóa phi vật thể đặc biệt được các tiền nhân sáng tạo, gìn giữ và trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, phản ánh đậm nét tâm hồn, cốt cách, khí chất của người dân xứ Nghệ.

Với những giá trị độc đáo và riêng có, ngày 27/11/2014, dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh đã được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, trở thành dấu mốc quan trọng, có ý nghĩa to lớn trong công cuộc bảo tồn và phát huy giá trị Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh.

Lễ khai mạc Festival đã diễn ra đầy ý nghĩa, nhiều sắc màu với chủ đề “Ví, Giặm – Tinh hoa tỏa sáng” – Ảnh: Lâm Oanh.

Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh là một trong 15 di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam được UNESCO ghi danh. Đây là di sản văn hóa quý báu, là loại hình nghệ thuật truyền thống in đậm trí tuệ, tâm hồn, cốt cách của người dân 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Sau gần 10 năm được vinh danh, dân ca Ví, Giặm ngày càng khẳng định được vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân xứ Nghệ, là môi trường nuôi dưỡng, làm giàu bản sắc văn hóa, đa dạng văn hóa xứ Nghệ; đồng thời là động lực để phát triển kinh tế của tỉnh. Lần đầu tiên được tổ chức, Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh năm 2023 đã thực sự mang lại sự mới lạ, một cách nhìn, một cách tiếp cận và biểu đạt mới về di sản văn hoá truyền thống của cả nước nói chung và di sản dân ca Ví, Giặm nói riêng.

Chương trình nghệ thuật trong đêm khai mạc Festival đã diễn ra đầy ý nghĩa, nhiều sắc màu với chủ đề “Ví, Giặm – Tinh hoa tỏa sáng” là đêm hội của âm thanh và ánh sáng, thể hiện sức sáng tạo không giới hạn của các nghệ nhân, nghệ sĩ trẻ trên nền tảng cốt lõi là các giá trị di sản dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh, giúp khán giả và du khách cả nước có cái nhìn mới về dân ca Ví, Giặm – một loại hình dân ca truyền thống, có sức sống bền bỉ, mãnh liệt, khởi nguồn từ lao động, lặng lẽ thấm đẫm trong hồn cốt Nhân dân xứ Nghệ và lan toả mạnh mẽ trong đời sống đương đại.

Liên hoan dân ca Ví Giặm Nghệ Tĩnh năm 2023 cũng là một trong những hoạt động trọng tâm nằm trong chương trình Festival dân ca Ví, Giặm lần đầu tiên được tổ chức tại Nghệ An, đã đánh dấu sự mở đầu cho chuỗi sự kiện quan trọng trước thềm kỷ niệm 10 năm dân ca Ví, Giặm được Unesco ghi danh. Bên cạnh đó, Liên hoan cũng là dịp để các nghệ nhân, nghệ sỹ và người dân giao lưu học hỏi, trao đổi kinh nghiệm quý báu lẫn nhau, qua đó tiếp tục đẩy mạnh phong trào hát dân ca Nghệ Tĩnh trong Nhân dân và các ngành, các tổ chức đoàn thể,… phấn đấu nhà nhà, người người đều biết hát dân ca và yêu thích dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh. Trong gần một thập kỷ qua, Chính quyền và Người dân hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh đã chung sức đồng lòng nỗ lực đưa ra nhiều giải pháp tích cực để bảo vệ di sản theo hướng thích ứng với thời đại. Trong đó, việc luân phiên tổ chức Liên hoan Dân ca Ví, Giặm là hoạt động thiết thực nằm trong chương trình hành động quốc gia và cũng là minh chứng sống động nhất để khẳng định với cộng đồng quốc tế về cam kết của Việt Nam trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Tính đến thời điểm này, 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh đã xây dựng được gần 250 Câu lạc bộ Dân ca Ví, Giặm, với gần 6.000 hội viên, đủ các ngành nghề và độ tuổi khác nhau cùng tham gia sinh hoạt. Hiện nay, đã có 117 nghệ nhân đã được Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Dân gian, 75 nghệ nhân được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú và 04 nghệ nhân được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Nhân dân. Nhiều chương trình, vở diễn đạt giải cao trong các hội thi, hội diễn sân khấu chuyên và không chuyên, được bạn bè trong nước và quốc tế ghi nhận. Giờ đây, dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh không chỉ có người dân xứ Nghệ quan tâm, hưởng ứng, thực hành mà còn lan tỏa đến với cộng đồng người Nghệ xa quê và Nhân dân cả nước, quốc tế.

Tập đoàn TH, Ngân hàng Bắc Á, Công ty Cổ phần Tập đoàn Hoành Sơn hân hạnh tài trợ cho chương trình này.

Ông Bùi Đình Long – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An và bà Trần Thị Mỹ Hạnh – Giám đốc Sở Văn hóa & Thể thao Nghệ An trao hoa, Cờ lưu niệm cho các đơn vị tham dự Liên hoan – Ảnh: Lâm Oanh.

Trước khi diễn ra lễ bế mạc Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh là chương trình Lễ hội đường phố với chủ đề “Sắc màu di sản” trên tuyến phố đi bộ thành phố Vinh. Hoạt động này là sự kết hợp, hội tụ và tỏa sáng của hơn 1.000 nghệ nhân, nghệ sĩ, diễn viên của 18 đoàn nghệ thuật quần chúng, 18 Câu lạc bộ Dân ca Ví, Giặm và các nhóm nghệ thuật đã trình diễn các di sản văn hóa tiểu biểu của các tỉnh, thành phố trong cả nước. Chương trình đã tạo nên một không gian văn hoá đa dạng, sôi động, hấp dẫn, cuốn hút người dân, du khách, đặc biệt là giới trẻ cùng tham gia và trải nghiệm về các loại hình nghệ thuật truyền thống đặc sắc nhất.

Trong bài phát biểu bế mạc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Bùi Đình Long, nhấn mạnh thêm: Festival năm nay, với tinh thần chủ động, trọng thị và hiếu khách của vùng đất có bề dày lịch sử văn hóa, tỉnh Nghệ An đã cố gắng huy động toàn lực với tinh thần đoàn kết, nỗ lực cao nhất để Festival diễn ra an toàn, thành công, để lại nhiều ấn tượng, cảm xúc sâu sắc, là dịp cho Nhân dân và du khách được hưởng thụ không gian văn hóa truyền thống và hiện đại, sôi nổi và lắng đọng khi về với mảnh đất xứ Nghệ. Thành công của Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh năm 2023 chính là tiền đề, cơ sở quan trọng để tỉnh Nghệ An hướng tới xây dựng “Festival dân ca Ví, Giặm” trở thành sự kiện văn hóa lớn của tỉnh, được tổ chức thường xuyên, nhằm bảo tồn, phát huy giá trị nghệ thuật truyền thống, góp phần quảng bá hình ảnh, thúc đẩy giao lưu, hợp tác, phát triển du lịch, tạo động lực phát triển kinh tế – xã hội.

Tại lễ bế mạc, 2 đơn vị đăng cai là Sở Văn hóa – Thể thao và Trung tâm Văn hóa tỉnh Nghệ An được nhận Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Đồng thời, Ban Tổ chức đã trao giải cho các tập thể và cá nhân đạt thành tích xuất sắc; giải Diễn viên ít tuổi, trình diễn xuất sắc tham gia Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh năm 2023.

Theo Tạp chí in VHDNVN tháng 8/2023

(Lâm Oanh –  Ngọc Lân)