NSND Trần Ly Ly: Người thầy truyền cảm hứng, nhà tiên phong đưa nghệ thuật Việt hội nhập quốc tế

VHDN: Tháng 11 – tháng tri ân những người làm nghề “trồng người”. Văn hóa Doanh nghiệp Việt Nam có cuộc trò chuyện đặc biệt với NSND Trần Ly Ly, Chủ tịch Hội đồng Học viện Múa Việt Nam, nguyên Quyền Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch). Chị không chỉ là một nghệ sĩ tài năng, người tiên phong đưa múa đương đại Việt Nam ra thế giới, mà còn là một người thầy tận tâm, một nhà quản lý có tầm.

NGƯỜI THẦY TẬN TÂM “TRỒNG NGƯỜI” BẰNG NGHỆ THUẬT

Thưa NSND Trần Ly Ly, tháng 11 là dịp để tri ân các thầy cô giáo. Khi nhìn lại hành trình gắn bó với nghệ thuật múa và sự nghiệp giảng dạy, điều gì khiến chị cảm thấy tự hào nhất?

NSND Trần Ly Ly: Điều khiến tôi hạnh phúc nhất không phải là những giải thưởng hay những chuyến lưu diễn, mà là khi nhìn thấy học trò của mình trưởng thành, không chỉ giỏi nghề, mà còn biết yêu nghề và yêu người. Làm nghề “trồng người” trong nghệ thuật có lẽ khó nhất, bởi mình phải gieo trong các em cả đam mê, kỷ luật, sự kiên định và lòng nhân ái. Mỗi thế hệ đi qua, để lại trong tôi niềm tin rằng nghệ thuật không chỉ làm đẹp cho đời mà còn giúp con người sống tử tế và sâu sắc hơn.

NSND Trần Ly Ly chỉ đạo trong một chương trình nghệ thuật.

Theo chị, một người thầy trong lĩnh vực nghệ thuật cần có điều gì để nuôi dưỡng thế hệ trẻ tài năng?

NSND Trần Ly Ly: Trước hết, người thầy phải có tình yêu tuyệt đối với nghề. Nếu mình không còn cháy, học trò sẽ không thể bừng sáng. Người thầy nghệ thuật không chỉ dạy kỹ thuật mà còn phải khơi mở tâm hồn, giúp học trò biết đặt câu hỏi, biết lắng nghe cơ thể, và biết sống với cảm xúc thật của mình. Tôi luôn nói với các em: “Khi bước lên sàn diễn, điều quan trọng không phải là động tác đẹp, mà là năng lượng và câu chuyện bạn muốn kể bằng cơ thể.”

Múa là bộ môn đòi hỏi khổ luyện và đam mê. Chị thường truyền năng lượng và cảm hứng sáng tạo cho học trò bằng cách nào?

NSND Trần Ly Ly: Tôi không dạy học trò theo khuôn mẫu. Tôi muốn các em hiểu rằng sáng tạo bắt đầu từ kỷ luật và sự lắng nghe bản thân. Tôi luôn tạo không gian để các em được thử, được sai, được khám phá giới hạn của chính mình. Khi thấy các em tìm được “ngôn ngữ” riêng trong chuyển động, dù nhỏ thôi, tôi biết mình đã làm đúng. Năng lượng là thứ lan tỏa tự nhiên; khi người thầy sống thật với đam mê, học trò sẽ tự khơi lên lửa trong lòng mình.

NGƯỜI QUẢN LÝ CÓ TẦM, ĐƯA NGHỆ THUẬT VIỆT VƯƠN XA

Với vai trò Chủ tịch Hội đồng Học viện Múa Việt Nam, chị có thể chia sẻ định hướng phát triển đào tạo nghệ thuật múa trong giai đoạn mới?

NSND Trần Ly Ly: Học viện Múa Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ, hướng tới mô hình đào tạo mở, kết nối giữa truyền thống và đương đại, giữa Việt Nam và thế giới. Chúng tôi muốn xây dựng thế hệ nghệ sĩ không chỉ giỏi nghề mà còn có tư duy sáng tạo, có khả năng hội nhập và làm việc trong môi trường quốc tế. Đó là sứ mệnh của Học viện, đào tạo những người nghệ sĩ “toàn cầu nhưng vẫn đậm bản sắc Việt”.

Với tâm huyết, tầm nhìn và bản lĩnh của một người tiên phong, NSND Trần Ly Ly đã và đang góp phần quan trọng trong việc nâng tầm nghệ thuật múa Việt Nam, đưa các giá trị văn hóa dân tộc tiến gần hơn với thế giới, nhưng vẫn giữ trọn “hồn Việt”. Trong vai trò người thầy, chị tiếp tục là ngọn lửa truyền cảm hứng, giúp các thế hệ nghệ sĩ trẻ thêm vững vàng trên hành trình sáng tạo và cống hiến cho nền nghệ thuật nước nhà.

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, chị làm thế nào để nghệ thuật Việt vừa bắt nhịp với thế giới, vừa giữ được bản sắc dân tộc?

NSND Trần Ly Ly: Bản sắc dân tộc không phải là thứ để trưng bày, mà là dòng chảy trong máu mỗi nghệ sĩ. Khi bạn hiểu sâu văn hóa mình, bạn có thể nói chuyện với thế giới bằng ngôn ngữ riêng. Tôi luôn nói: “Đừng cố gắng trở thành ai khác, hãy là người Việt hiện đại.” Hội nhập không phải là hòa tan, mà là dám mang tiếng nói riêng của mình ra thế giới. Nghệ thuật Việt cần bước ra ngoài biên giới, nhưng phải đi bằng đôi chân văn hóa của chính mình.

TRUYỀN CẢM HỨNG CHO THẾ HỆ KẾ TIẾP

Với tư cách là người thầy, người lãnh đạo và nghệ sĩ, chị muốn gửi gắm điều gì tới các bạn trẻ đang theo đuổi con đường nghệ thuật?

NSND Trần Ly Ly: Hãy can đảm và trung thực với cảm xúc của mình. Nghệ thuật không dành cho người sợ hãi hay dễ nản. Con đường này nhiều thử thách, nhưng nếu bạn thật sự đam mê, nó sẽ dẫn bạn đến những giá trị vượt lên trên danh tiếng. Nghệ thuật là hành trình của trái tim, không phải cuộc đua thành tích.

Nhân dịp Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11), chị muốn gửi lời chúc gì đến các đồng nghiệp – những người đang ngày ngày thầm lặng truyền lửa nghệ thuật?

NSND Trần Ly Ly: Tôi xin gửi lời tri ân sâu sắc đến những người thầy, người cô đã, đang và sẽ tiếp tục gìn giữ ngọn lửa nghệ thuật Việt. Nghề giáo vốn vất vả, nghề dạy nghệ thuật lại càng đòi hỏi nhiều hy sinh. Nhưng chính nhờ họ, thế hệ trẻ hôm nay có cơ hội được sống trong cái đẹp. Chúc các đồng nghiệp luôn giữ được ngọn lửa trong tim, để từ đó thắp sáng trái tim của bao thế hệ học trò.

HỒNG NHUNG (thực hiện)

(Theo Tạp chí in VHDNVN tháng 11/2025)