Tăng cường chuyển đổi số và hiện đại hóa giao thông công cộng

Nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải công cộng, giảm thiểu phát thải khí nhà kính, thành phố Hà Nội đang nỗ lực đẩy mạnh phát triển hệ thống đường sắt đô thị, hiện đại hóa mạng lưới xe buýt, chuyển đổi các phương tiện theo hướng xanh – thông minh – thân thiện với môi trường. Đặc biệt, Hà Nội cũng đang tăng cường chuyển đổi số nhằm nâng cao hiệu quả, tăng tính kết nối của hệ thống giao thông.

Phát triển vận tải công cộng đa phương thức

Việc đẩy mạnh kết nối giữa đường sắt đô thị với xe buýt và các loại hình vận tải khác như xe công nghệ, các công ty thuộc hệ sinh thái di chuyển bằng xe điện Vinfast, xe đạp công cộng thời gian qua đã dần hình thành mạng lưới vận tải công cộng đa phương thức, từng bước kiến tạo một tương lai giao thông xanh cho Thủ đô.

Một mạng lưới giao thông liền mạch có tính kết nối cao giúp việc đi lại dễ dàng, thuận tiện luôn là mong mỏi của mỗi người dân Thủ đô và cũng là quyết tâm rất lớn của các cơ quan chức năng thành phố. Nhằm hiện thực hóa mục tiêu và mong mỏi này, từ tháng 2/2025, Công ty TNHH một thành viên Đường sắt Hà Nội (Hanoi Metro) đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác với các công ty thuộc hệ sinh thái giao thông xanh, gồm Xanh SM, VinBus, FGF và V-Green để cùng phát triển mô hình giao thông công cộng thuần điện, góp phần xây dựng mạng lưới giao thông công cộng bền vững, tiện lợi và thân thiện với môi trường.

Hanoi Metro hợp tác với Grab Việt Nam thúc đẩy việc tiếp cận và sử dụng đường sắt đô thị trong cộng đồng. Từ việc hợp tác này, Grab thực hiện các chương trình khuyến mại hấp dẫn dành cho hành khách sử dụng dịch vụ GrabBike, GrabCar di chuyển đến hoặc đi từ các nhà ga thuộc tuyến đường sắt đô thị Hà Nội, nhằm khuyến khích người dân sử dụng kết hợp các phương tiện giao thông công cộng.

Mạng lưới giao thông liền mạch có tính kết nối cao giúp việc đi lại của người dân dễ dàng, thuận tiện hơn. Ảnh minh hoạ

Mạng lưới xe buýt cũng được Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông thành phố Hà Nội điều chỉnh. Tại các nhà ga đường sắt có rất nhiều tuyến buýt kết nối để ngày càng gom được nhiều hành khách tiếp cận đường sắt đô thị.

Đơn cử như tại ga Cát Linh của tuyến đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông có tới 16 tuyến xe buýt kết nối. Cũng trên tuyến này, tại các ga La Thành, Thái Hà, Láng, mỗi ga có 7-8 tuyến xe buýt kết nối. Ga Cầu Giấy của tuyến đường sắt đô thị Nhổn – Ga Hà Nội có tới 36 tuyến xe buýt kết nối, bao gồm cả tuyến xe buýt trợ giá và không trợ giá, giúp hành khách dễ dàng trung chuyển giữa xe buýt và tuyến đường sắt đô thị Nhổn – Ga Hà Nội… tới các địa điểm dọc tuyến.

Thực tế thời gian qua cho thấy, mô hình giao thông liên thông này đã sớm cho “quả ngọt”. Theo Chủ tịch Hội đồng thành viên – Tổng Giám đốc Hanoi Metro Khuất Việt Hùng, việc thúc đẩy kết nối các phương thức vận tải để người dân đi đến nhà ga đường sắt đô thị nhanh nhất, dễ nhất và rẻ nhất thông qua việc kết nối với các hãng xe công nghệ; bố trí trạm xe buýt gần nhà ga; tăng cường trông giữ phương tiện tại nhà ga; tổ chức xe buýt nhỏ, xe điện… đã thu hút ngày càng nhiều người dân sử dụng vận tải công cộng, giúp gia tăng sản lượng hành khách.

Hanoi Metro cũng đã khẩn trương nghiên cứu xây dựng ứng dụng “Hanoi Metro”, tăng cường kết nối các loại hình vận tải. Nhờ kết nối tốt, chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2025, lượng hành khách tham gia đường sắt đô thị đã tăng 14% so với cùng kỳ năm 2024.

Đặc biệt, việc hỗ trợ kết nối giữa các phương thức vận tải, phục vụ việc di chuyển của người dân Thủ đô ngày một thuận tiện hơn, Trưởng phòng Quản lý vận tải (Sở Xây dựng Hà Nội) Nguyễn Tuyển cho biết, trên địa bàn thành phố hiện có 2 tuyến đường sắt đô thị đang hoạt động, cùng 154 tuyến buýt với 2.250 xe buýt và 18.800 xe taxi. Ngoài ra, còn có hệ thống các loại xe ứng dụng công nghệ như: Grab, Be… Thành phố cũng đã bố trí 1.100 xe đạp công cộng tại nhiều điểm trên địa bàn nhằm hỗ trợ người dân kết nối với xe buýt và các loại hình khác.

Việc nỗ lực thay đổi lại hình ảnh của vận tải công cộng thành phố góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ, thu hút mạnh mẽ người dân sử dụng vận tải công cộng, giảm thiểu sử dụng phương tiện cá nhân với cái đích là giảm ùn tắc giao thông, giảm bớt ô nhiễm môi trường.

Từng bước ứng dụng chuyển đổi số trong vận hành giao thông công cộng

Không chỉ nỗ lực đẩy mạnh phát triển hệ thống đường sắt đô thị, hiện đại hóa mạng lưới xe buýt, chuyển đổi các phương tiện theo hướng xanh – thông minh – thân thiện với môi trường, Hà Nội còn tăng cường chuyển đổi số trong vận hành giao thông công cộng. Theo đó, thực hiện Kế hoạch số 428/KH-BCA-BXD-UBNDHN ngày 16/7/2025 của Bộ Công an, Bộ Xây dựng và UBND thành phố Hà Nội, Hà Nội Metro phối hợp cùng Tổ chức thẻ quốc tế VISA và ngân hàng VietinBank triển khai chương trình thử nghiệm các giải pháp định danh, xác thực điện tử và nhận diện sinh trắc học trên toàn tuyến đường sắt đô thị số 2A Cát Linh – Hà Đông.

Với việc triển khai chương trình thử nghiệm, toàn bộ 12 nhà ga với 65 cổng soát vé trên tuyến 2A sẽ được tích hợp các công nghệ tiên tiến nhằm phục vụ thử nghiệm. Hành khách có thể trải nghiệm nhiều hình thức nhận diện và xác thực khác nhau, bao gồm: Thẻ căn cước công dân (CCCD) gắn chip, vé điện tử trên ứng dụng Hà Nội Metro, thẻ vé thông thường cũng như thẻ thanh toán quốc tế VISA.

Hà Nội Metro phối hợp cùng Tổ chức thẻ quốc tế VISA và ngân hàng VietinBank triển khai chương trình thử nghiệm các giải pháp định danh, xác thực điện tử và nhận diện sinh trắc học trên toàn tuyến đường sắt đô thị số 2A Cát Linh – Hà Đông

Đối tượng tham gia thử nghiệm gồm hai nhóm: Hành khách trên 60 tuổi (được miễn phí vé theo chính sách hiện hành của Hội đồng nhân dân thành phố). Hành khách thông thường sử dụng vé lượt, vé ngày theo các hình thức nêu trên.

Chương trình tiếp nhận tối đa 1.000 hành khách đăng ký tại quầy thông tin tại 12 nhà ga trên tuyến. Trong suốt thời gian thử nghiệm, hành khách sẽ được nhân viên hướng dẫn chi tiết quy trình qua cổng kiểm soát, cũng như cách sử dụng các công nghệ mới. Việc tính cước được áp dụng theo bảng giá vé thanh toán không dùng tiền mặt, căn cứ Quyết định số 3316/QĐ-UBND ngày 27/6/2025 của UBND thành phố Hà Nội.

Đại diện Hà Nội Metro cho biết, mục tiêu của hoạt động thử nghiệm không chỉ dừng lại ở việc mang đến cho hành khách những trải nghiệm an toàn – thuận tiện – thân thiện môi trường, mà còn là bước đi quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số và hiện đại hóa dịch vụ giao thông công cộng của Thủ đô.

Việc ứng dụng định danh, xác thực điện tử và sinh trắc học giúp tối ưu hóa quy trình vận hành, giảm thiểu thời gian chờ đợi tại cổng soát vé, hạn chế tiếp xúc trực tiếp, từ đó nâng cao tính bảo mật và sự tiện lợi cho hành khách. Đây cũng là bước chuẩn bị cần thiết cho việc tích hợp các dịch vụ thanh toán, định danh công dân và quản lý dữ liệu hành khách trong tương lai, phù hợp với xu hướng quốc tế.

Hà Nội Metro khẳng định sẽ tiếp thu mọi ý kiến đóng góp của hành khách trong quá trình triển khai để tiếp tục cải tiến, hoàn thiện công nghệ, đồng thời từng bước mở rộng mô hình trên các tuyến đường sắt đô thị khác của Thủ đô.

Nguồn: Báo Tuổi trẻ Thủ đô