Rào cản pháp lý kìm hãm TMĐT và logistics
Theo EuroCham, nhu cầu thực tế và xu hướng phát triển của ngành bán lẻ, đặc biệt là TMĐT, đòi hỏi sự linh hoạt trong quản lý kho bãi. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp có nhu cầu thuê kho ngoại quan nhưng không phải là chủ sở hữu trực tiếp của hàng hóa. Họ đóng vai trò là đơn vị đại diện thu gom, chia tách và phân phối hàng hóa cho nhiều chủ hàng khác nhau.
Tuy nhiên, quy định pháp luật hiện hành đang giới hạn chủ thể ký hợp đồng thuê kho ngoại quan phải là chủ hàng (theo Nghị định 08/2015/NĐ-CP). Sự giới hạn này đang ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp bán lẻ nước ngoài. Khi giao thương qua sàn TMĐT, họ phải đối mặt với nhiều chi phí phát sinh và thủ tục hành chính phức tạp để tự thu gom và phân phối hàng hóa theo cách truyền thống. Điều này dẫn đến giá thành sản phẩm cao, thời gian giao hàng kéo dài, và làm giảm sản lượng, doanh thu.
EuroCham nhấn mạnh rằng, Việt Nam là một trong 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử cao nhất toàn cầu và dẫn đầu khu vực Đông Nam Á. Nếu không mở rộng cho phép người được ủy quyền hợp pháp của chủ hàng (như chủ sàn TMĐT, doanh nghiệp logistics) ký hợp đồng thuê kho ngoại quan, Việt Nam sẽ đi ngược lại xu hướng toàn cầu, kìm hãm sự phát triển kinh tế số và năng lực cạnh tranh quốc gia.
Kiến nghị mở rộng thẩm quyền ký hợp đồng và trách nhiệm pháp lý
Nhằm khắc phục bất cập này, EuroCham kiến nghị Bộ Tài chính sửa đổi Điều 84 Nghị định 08/2015/NĐ-CP theo hướng mở rộng.
Kiến nghị cụ thể là cho phép người được chủ hàng hóa ủy quyền hợp pháp có quyền ký kết hợp đồng thuê kho ngoại quan. Người được ủy quyền này có thể bao gồm: chủ sở hữu hoặc người quản lý sàn giao dịch TMĐT, doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính/chuyển phát nhanh, doanh nghiệp vận tải, logistics và đại lý làm thủ tục hải quan.
Đồng thời, kiến nghị cũng xác định rõ trách nhiệm pháp lý. Theo đó, người được chủ hàng ủy quyền khi ký hợp đồng thuê kho ngoại quan phải có đầy đủ trách nhiệm pháp lý như chủ hàng trong việc tuân thủ quy định pháp luật về hải quan, đảm bảo tính chính xác và hợp lệ của hàng hóa gửi, lưu giữ tại kho ngoại quan, cùng việc thực hiện các nghĩa vụ khác theo quy định.
Hiện Việt Nam chưa có quy định riêng đối với hàng hóa giao dịch qua TMĐT, mà áp dụng thủ tục hải quan theo các loại hình khác nhau (bưu chính, đường biển, đường bộ, đường không thông thường). Việc ban hành Nghị định mới theo hướng mở rộng này được kỳ vọng sẽ giải quyết những thách thức mới trong quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu qua biên giới, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành TMĐT Việt Nam.
