CEO Nguyễn Phước: Cần xây dựng giải pháp tổng thể trong phát triển nông nghiệp sạch

VHDN: “Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, đất đai và nguồn nước bị suy thoái, ô nhiễm, việc phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp bền vững không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu cấp thiết”.

Đó là chia sẻ của ông Nguyễn Phước – người nghiên cứu thành công chế phẩm sinh học xử lý nước thải trong ao hồ nuôi trồng thủy sản bằng enzym và những giải pháp tổng hợp, giúp phân hủy chất hữu cơ, hướng tới sự an toàn và phát triển lâu dài.

CEO Nguyễn Phước.

Là một nhà khoa học, theo ông đâu là giải pháp công nghệ then chốt để hướng tới nền nông nghiệp sạch và bền vững?

CEO Nguyễn Phước: Hiện nay, chúng ta đối mặt với nhiều thách thức lớn bởi nền nông nghiệp đang chịu ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu, với thời tiết cực đoan, hạn hán, mưa lũ bất thường. Những vấn đề này không những làm thay đổi năng suất chất lượng của sản phẩm trong đó bao gồm đầy đủ dinh dưỡng theo yêu cầu chỉ tiêu xuất khẩu mà còn làm gia tăng rủi ro, nông dân khó duy trì canh tác ổn định, nhất là nông nghiệp sạch vốn yêu cầu điều kiện tự nhiên ổn định.

Việc canh tác lâu năm không theo quy trình bền vững đã khiến đất canh tác tại nhiều vùng mất dần độ phì nhiêu. Khi đất bị suy thoái, khả năng hấp thụ dinh dưỡng kém, từ đó ảnh hưởng đến hiệu quả của các mô hình canh tác hữu cơ.

Một số vùng bị nhiễm kim loại nặng do sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật không được kiểm soát, điều này gây trở ngại cho việc sản xuất nông nghiệp, thủy sản sạch đạt tiêu chuẩn…Nông nghiệp sạch yêu cầu cao về chất lượng nước tưới. Tuy nhiên, nhiều khu vực vẫn sử dụng nước sông, kênh mương chưa qua xử lý, có thể chứa các dòng vi khuẩn gây hại.

Dù có nhiều tiến bộ về công nghệ sinh học, canh tác thông minh, nhưng mức độ phổ cập vẫn còn thấp, nhiều nông dân chưa có điều kiện tiếp cận hoặc chưa được đào tào bài bản để áp dụng…

Vậy làm thế nào để nâng cao nhận thức và hỗ trợ nông dân làm nông nghiệp sạch, bền vững, thưa ông?

CEO Nguyễn Phước: Người nông dân là nhân tố quyết định trong quá trình chuyển đổi sang nền nông nghiệp sạch, bền vững khi họ thực sự thay đổi tư duy và phương thức canh tác. Họ cần được hỗ trợ đồng bộ những giải pháp thiết thực để triển khai.

Chúng ta cần đào tạo và nâng cao nhận thức ngay từ cơ sở. Người dân cần được tiếp cận với thông tin rõ ràng, dễ hiểu về nông nghiệp sạch. Các chương trình tập huấn, hội thảo nên được tổ chức thường xuyên ngay tại địa phương để họ hiểu và tin tưởng.

Người nông dân tuyệt đối không nên dùng thuốc bảo vệ thực vật hóa chất, vì sẽ mất đi hệ vi sinh vật có lợi trong đất. Cây phát triển tốt, bền vững nhờ sự cộng sinh của các vi sinh vật có lợi trong môi trường đất canh tác, bởi trong sản xuất chế phẩm sinh học có các chủng vi sinh, vi khuẩn có lợi cho việc cải thiện lại nền đất hữu cơ. Những vi sinh có lợi trong môi trường canh tác nông nghiệp là: dòng vi sinh đối kháng, vi sinh phân giải xenlulo, vi sinh cố định đạm như xạ khuẩn steptomyces, dòng đối kháng lại nấm bệnh trên cây trồng nông nghiệp sạch bền vững. Sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất độc hại thì sẽ tiêu diệt vi sinh có lợi, làm mất đi hệ sinh thái môi trường tự nhiên.

Chúng ta cũng phải tạo động lực kinh tế rõ ràng, nhiều nông dân sẵn sàng thay đổi, nhưng nếu chuyển sang mô hình mới mà chi phí cao, đầu ra bấp bênh thì rất khó thuyết phục họ duy trì lâu dài. Do đó cần xây dựng chuỗi liên kết tiêu thụ ổn định, có chính sách tốt cho sản phẩm sạch…

Xin cảm ơn ông!

Thùy Dương (thực hiện)

(Theo Tạp chí in VHDNVN tháng 6/2025)