Ngược dòng thời gian 60 năm về trước. Chiều ngày 3/4/1965, giặc Mỹ đã huy động hàng trăm lượt máy bay phản lực tối tân, hiện đại nhất của không lực Hoa Kỳ điên cuồng ném bom, bắn phá cầu Hàm Rồng. Trong 2 ngày chiến đấu ác liệt, các lực lượng không quân, hải quân, bộ đội cao xạ cùng dân quân tự vệ và Nhân dân Hàm Rồng, Nam Ngạn, Yên Vực đã hợp đồng chiến đấu nhịp nhàng, giáng cho không quân Mỹ một đòn nặng nề với 47 máy bay các loại bị bắn rơi.
Cầu Hàm Rồng ngày nay trở thành chứng tích lịch sử oai hùng của quân và dân Thanh Hóa.
Sau trận chiến đầu tiên này, quân và dân Hàm Rồng, Nam Ngạn, Yên Vực đã trải qua những năm tháng chiến tranh khốc liệt, tiếp tục lập nên những chiến công vang dội, bảo vệ vững chắc cầu Hàm Rồng. Trong mưa bom bão đạn, những chiến sỹ dân quân, tự vệ và người dân địa phương đã sát cánh cùng bộ đội, không quản hy sinh, vừa trực tiếp đánh trả máy bay địch, vừa tiếp đạn, cứu thương, tiếp lương thực, nước uống cho bộ đội. Mỗi người, tùy theo nhiệm vụ được phân công, tùy theo điều kiện của mình, đã làm tất cả để đóng góp cho cuộc chiến bảo vệ cầu.
Trong số vô vàn những người đã tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu 60 năm trước, nổi lên những tấm gương tiêu biểu của các tập thể, cá nhân như Anh hùng Lực lượng vũ trang Ngô Thị Tuyển, chiến sỹ Đại đội dân quân Nam Ngạn, xông pha giữa làn mưa bom, bão đạn, vác hòm đạn pháo nặng 98 kg, tiếp tế cho đại đội pháo cao xạ trên đồi C4. Cũng trong lực lượng dân quân, tự vệ, nữ Đại đội trưởng dân quân Nam Ngạn Nguyễn Thị Hằng, hiên ngang đứng giữa làn khói bom, phất cờ lệnh cho các khẩu đội cao xạ 12 ly 7, 14 ly 5 bắn trả lũ thần sấm, con ma đang bổ nhào ném bom xuống trận địa… cũng như các nữ dân quân Nam Ngạn, dân quân Yên Vực (Hoằng Long), đội tự vệ Nhà máy điện Hàm Rồng, các nhà sư, phật tử chùa Nam Ngạn và Nhân dân Nam Ngạn đã bất chấp hiểm nguy, chèo thuyền tiếp đạn qua sông, túc trực trên trận địa cao xạ để băng bó, tải thương, tham gia nấu cơm tiếp tế, chăm sóc các chiến sỹ bị thương, phục vụ công tác hậu cần cho bộ đội.
Sau chiến thắng làm nức lòng quân dân cả nước, quân và dân Hàm rồng, Nam Ngạn đã vinh dự được Bác Hồ gửi thư động viên, khen ngợi “Giỏi lắm! Nhân dân Hàm Rồng giỏi, công nhân Hàm Rồng giỏi. Cả bộ đội, dân quân Hàm Rồng đều giỏi. Cố gắng sản xuất và chiến đấu giỏi hơn nữa, đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”. Cùng với thư khen của Bác Hồ, quân và dân Hàm Rồng đã được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân.
Chiến tranh qua đi, từ vùng đất đổ nát, hoang tàn do khói lửa chiến tranh, cán bộ và Nhân dân Hàm Rồng, Nam Ngạn đã chung sức đồng lòng xây dựng quê hương, biến Hàm Rồng thành vùng đất trù phú, thanh bình, no ấm.
Hoàng Dũng
(Theo Tạp chí in VHDNVN tháng 4/2025)
VHDN: Cách đây 60 năm (3/4/1965 – 3/4/2025), đế quốc Mỹ đã mở rộng chiến tranh phá hoại ra miền Bắc. Cầu Hàm Rồng, điểm giao thông huyết mạch trở thành trọng điểm oanh kích của không lực Mỹ. Trong cuộc chiến đấu bảo vệ cầu kéo dài đến năm 1973, quân và dân Hàm […]