Sự kiện - chuyên đề:

Nâng cao giá trị hạt gạo Việt Nam

VHDN- Thị trường gạo thế giới đang có sự cạnh tranh gay gắt, tuy nhiên thị phần gạo cấp cao của Việt Nam đã có những tín hiệu tích cực, với những đơn hàng XK ổn định, được nhiều thị trường khó tính chấp nhận.

Thị trường liên tục được mở rộng

Theo Bộ Công Thương, XK gạo của Việt Nam trong thời gian qua đạt kết quả tích cực cả về lượng và giá XK cũng như cơ cấu chủng loại xuất khẩu. XK gạo 2017 đạt 5,82 triệu tấn, tăng 21% so với năm 2016, trị giá đạt khoảng 2,63 tỷ USD, tăng 22%. Giá FOB bình quân XK ở mức 452,6 USD/tấn, tăng  0,8%, tương đương mức tăng 3,7 USD/tấn so với giá XK năm 2016. Tăng trưởng tiếp tục được duy trì trong năm 2018, tính đến 15-9, XK gạo đạt 4,73 triệu tấn, tăng 9,3% so với cùng kỳ 2017, trị giá đạt 2,38 tỷ USD. Giá FOB XK bình quân đạt khoảng 503,3 USD/ tấn, tăng 62,4 USD/tấn so với cùng kỳ năm trước.

Cơ cấu chủng loại gạo XK đã chuyển dịch tích cực, tăng dần gạo trắng chất lượng trung bình và cao, gạo thơm, giảm dần gạo trắng chất lượng thấp. 8 tháng đầu năm 2018, gạo trắng chất lượng thấp chỉ còn chiếm tỷ trọng 2,07% tổng trọng lượng gạo XK, trong khi gạo trắng chất lượng cao và trung bình chiếm tổng cộng 42,46% và gạo thơm chiếm tới 33,24% tổng lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam. Đến nay, thị trường XK gạo của Việt Nam đã tăng lên đến khoảng 150 quốc gia và vùng lãnh thổ, từng bước mở rộng thị trường xuất khẩu vào các nước Mỹ – La tinh, Trung Đông… Đáng lưu ý, hạt gạo Việt Nam cũng đã bước đầu thâm nhập được các thị trường yêu cầu chất lượng cao, như: Hàn Quốc, Nhật Bản, Hồng Kông (Trung Quốc), Hoa Kỳ, EU và liên tiếp duy trì vị trí nước xuất khẩu lớn thứ 3 thế giới, sau Ấn Độ và Thái Lan.

Ông Nguyễn Chánh Trung – Giám đốc Công ty CP tập đoàn Tân Long – Đồng Tháp cho biết, XK gạo của Việt Nam đã có những bước chuyển biến tích cực trong những tháng cuối năm 2018. Thị trường được mở rộng và kim ngạch XK ổn định. Tính đến thời điểm hiện nay, Tân Long đã XK luỹ tiến từ tháng 12/2017 đến nay đạt trên 150 nghìn tấn, trong đó 80% XK vào thị trường cao cấp với mức giá 650-700 USD/tấn. Năm 2018 dự kiến XK trên 200 nghìn tấn. Tháng 11/2018 Tân Long tới kỳ giao hàng 15.600 tấn gạo thơm. Hiện, Công ty đang cung cấp gạo cho thị trường Hàn Quốc và khu vực tư nhân Philippines. Để hạt gạo Việt Nam XK thành công vào thị trường này, theo ông Trung, Công ty đã từng bước tìm hiểu kỹ thị trường, cam kết đúng sản phẩm chất lượng. Theo đó, Công ty đã chủ động ký hợp đồng trực tiếp thu mua với nông dân, cùng tham gia vào chuỗi sản xuất, theo đó đảm bảo chất lượng hạt gạo, nâng cao giá trị XK.

Nhiều thách thức, cạnh tranh

Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục XNK Bộ Công Thương cho biết, hạt gạo Việt đang phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức, đặc biệt, thương mại gạo vẫn tiềm ẩn những biến động khó lường. Mặt hàng gạo là mặt hàng nhạy cảm, được nhiều nước chú trọng áp dụng các tiêu chuẩn về ATTP và về bảo vệ môi trường rất cao. Bên cạnh đó, sản phẩm thương hiệu gạo vẫn chưa được phần lớn người tiêu dùng cuối cùng tại các nước biết đến. Để gạo Việt được người tiêu dùng quốc tế biết đến, theo ông Hải, trước hết cần xây dựng các vùng chuyên canh sản xuất lúa gạo hàng hoá có chất lượng. Sản xuất theo quy trình sạnh, gạo hữu cơ, đa dạng hoá các sản phẩm chế biến từ lúa gạo. Tổ chức sản xuất theo quy trình chuẩn, đồng bộ từ khâu giống, canh tác, thu hoạch, chế biến, đóng gói. Đặc biệt, xây dựng uy tín, thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường thế giới.

Bà Nguyễn Thuý Kiều Tiên, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu lúa đồng bằng sông Cửu Long cho rằng, để nâng cao giá trị hạt gạo Việt thì trước tiên là nâng cao giá trị giống lúa, nâng cao chất lượng. Phát triển giống lúa theo nhu cầu của thị trường. Theo đó, áp dụng KHKT vào sản xuất từ giống lúa, các tiêu chuẩn, kỹ thuật cao, nâng cao chất lượng sản phẩm, bảo vệ môi trường. Áp dụng cơ giới đồng bộ từ sản xuất đến thu hoạch và sau thu hoạch. Hình thành các cùng chuyên canh sản xuất lúa hàng hoá như cánh đồng lớn, hợp tác xã…

Ông Trần Thanh Hải cũng cho rằng, mặc dù xuất khẩu gạo đã gặt hái được những thành công nhất định nhưng các rào cản đã bắt đầu xuất hiện, nhất là rào cản phi thuế quan, tác động không nhỏ đến hoạt động xuất khẩu của mặt hàng này. Lý giải vấn đề này, ông Hải cho rằng, hiện nay, các quốc gia nhập khẩu có nhiều giải pháp quản lý mặt hàng gạo. Chẳng hạn như Trung Quốc là thị trường lớn nhất của gạo Việt Nam đã duy trì chế độ nhập khẩu chặt chẽ thông qua hạn ngạch, kiểm tra an toàn thực phẩm nghiêm ngặt. Điều đó đã hạn chế doanh nghiệp xuất khẩu sang Trung Quốc. Xu thế này cũng được các nước khác áp dụng khiến doanh nghiệp XK gạo của Việt Nam phải cạnh tranh khốc liệt hơn mới có thể đưa được hạt gạo Việt ra thị trường nước ngoài. Tuy nhiên, nhìn từ khía cạnh khác, điều này cũng là động lực giúp doanh nghiệp Việt Nam phải cọ xát, nâng cao sức cạnh tranh so với doanh nghiệp các nước như Thái Lan, Ấn Độ, Bangladesh, Myanmar…

Theo ông Trần Thanh Hải, chỉ có thể cạnh tranh bình đẳng như vậy doanh nghiệp Việt Nam mới có được hoạt động XK mang tầm quốc tế khi không chỉ dựa vào số lượng hoặc gạo cấp thấp mà phải cạnh tranh bằng chất lượng và tính chuyên nghiệp. Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, Nghị định 107/2018/NĐ-CP về kinh doanh xuất khẩu gạo, thay thế Nghị định 109/2010/NĐ-CP trước đây sẽ tạo ra sự thay đổi lớn về tư duy xuất khẩu nhằm hướng tới mục tiêu XK gạo bền vững. Chính phủ đã ban hành Chiến lược phát triển thị trường XK gạo Việt Nam giai đoạn 2017 – 2020, định hướng đến năm 2030; trong đó, phân giao cho các bộ, ngành, hiệp hội và các cơ quan liên quan những nhiệm vụ cụ thể. Do đó, Bộ Công Thương đang đẩy mạnh triển khai các nhiệm vụ trong nghị định này. Đáng lưu ý, một hoạt động nữa được Bộ Công Thương đẩy mạnh triển khai là xúc tiến thương mại, bao gồm cả tìm kiếm thị trường, tìm kiếm thông tin phục vụ cho hoạt động xuất khẩu gạo. Theo đó, định hướng chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo với quy mô, cơ cấu thị trường và cơ cấu sản phẩm xuất khẩu hợp lý, bền vững và hiệu quả.

Phạm Dung

Chia sẻ
13:22:14 12-11-2018

VHDN- Thị trường gạo thế giới đang có sự cạnh tranh gay gắt, tuy nhiên thị phần gạo cấp cao của Việt Nam đã có những tín hiệu tích cực, với những đơn hàng XK ổn định, được nhiều thị trường khó tính chấp nhận. Thị trường liên tục được mở rộng Theo Bộ Công […]

Chia sẻ

Đối tác của chúng tôi