Cốm làng Vòng:Nét văn hóa ẩm thực độc đáo

VHDN:Cách đây khoảng 500 năm, vùng đất làng  Dịch Vọng Hậu (thuộc quận Cầu Giấy ngày nay) vào mùa thu khi lúa vừa uốn câu, trời bỗng đổ mưa to, gió lớn, đê vỡ, ruộng lúa cao nhất vùng cũng bị chìm nghỉm.

Người dân làng Vòng (tên nôm của làng Dịch Vọng Hậu) phải cắm cúi đi mò dưới nước cắt những bông lúa còn non, đem về rang khô ăn dần chống đói. Món ăn “chống đói” với sự cần cù, chịu khó luôn tìm cách thay đổi việc chế biến của người làng Vòng đã trở thành một món ăn ngon miệng, thơm lạ mang màu xanh tươi của lúa, hương vị thanh khiết của hoa cỏ đồng nội.

Ảnh minh họa ( nguồn internet)

Cứ đến đầu tháng tám, khi lúa non vào sữa đúng thì, dân làng Vòng cắt lúa về nhà sàng sẩy, đãi sạch hạt lúa lép, trải ra nơi thoáng, ráo, tránh chỗ nắng vì sợ mất hương thơm. Sau khi rang lúa chín tới, cho vào giã trong chiếc cối miệng rộng, nông lòng. Vừa giã, vừa đảo đều tay cho cốm tróc vỏ. Mỗi lần giã vài trăm chày rồi đổ ra sàng sảy. Phải mất năm sáu lượt giã như vậy mới xong một mẻ. Cốm được ủ trong lá sen già để giữ được hương lúa với mùi thơm dịu mát của lá sen.

Cốm là món ăn trang nhã, thanh lịch. Ăn cốm không vội vàng mà nhấm nháp thong thả để tận hưởng hương vị tuyệt mỹ của trời đất ban cho.

Vào mùa cốm, người Hà Nội xưa thường gặp những cô gái xinh đẹp chít khăn mỏ quạ, khoác áo tứ thân thắt vạt, uyển chuyển với chiếc đòn gánh hai đầu cong vút cùng đôi quang thúng đậy kín lá sen, mớ rơm vàng óng gài bên. Đó là những thôn nữ làng Vòng cần mẫn gánh cốm đi bán trên các ngả đường phố Hà Nội.

Làng Vòng – cái tên thật giản dị, thật thà, thân thương, nói lên địa phận của làng được bao quanh một đường hình tròn, giữa cánh đồng lúa mênh mông bát ngát.

Giờ đây, những cánh đồng của làng đã đô thị hóa. Những con đường rộng lớn thông thoáng với những ngôi nhà cao tầng san sát mọc lên 2 bên đường.

Năm 2008 con đường đi qua làng Cốm Vòng được thành phố quyết định đặt tên: Phố Trần Thái Tông.

Trần Thái Tông là vị hoàng đế đầu tiên của nhà Trần (1218 – 1277). Ông là một vị vua anh hùng, thông minh, có nhiều kế sách trị vì đất nước, xây dựng non sông hưng thịnh.

Hoàng đế Trần Thái Tông là nhà vua xem thường vinh hoa phú quý, sẵn sàng từ bỏ ngai vàng không hề luyến tiếc. Một vị vua giàu lòng yêu nước, thương dân. Người đặt lợi ích quốc gia, xã tắc lên trên hết. Một tấm gương văn hóa trong sáng mà giản dị đến lạ thường.

Tên Trần Thái Tông đặt cho vùng đất làng Cốm Vòng tưởng như sự sắp đặt ngẫu nhiên mà thật hợp lý. Một vùng đất có một đặc sản nức tiếng cả nước. Nơi lan tỏa hương thơm mộc mạc, giản dị, tinh tế thanh khiết được mọi người mến mộ.

“Làng Vòng làm cốm để mà tiến vua”.

Giữa không gian văn minh sầm uất của phố Trần Thái Tông, một chiếc cổng “Tam quan” màu vàng tươi sáng cao lớn, sừng sững. Trên đỉnh cổng “Tam quan” dòng chữ trang nghiêm “Làng cốm vòng” khẳng định làng nghề truyền thống có lịch sử hơn nửa thế kỷ, tạo một món ăn đặc biệt, độc đáo, hấp dẫn người dân đất kinh kỳ Thăng Long cũng như cả nước và nhiều quốc gia trên thế giới.

Lê Nhật Tăng