Đầu tư quỹ BHXH đảm bảo an toàn, đúng pháp luật

VHDN: “Các bộ, ngành liên quan cần tiếp tục thực hiện nghiêm việc quản lý, sử dụng quỹ BHXH, nhất là việc đầu tư quỹ phải đảm bảo an toàn, đúng luật. Đồng thời, sớm ban hành quy định xử lý tiền nợ BHXH, BHYT tồn đọng kéo dài (không còn khả năng trả nợ) của các DN đã ngừng hoạt động, giải thể, phá sản hoặc có chủ bỏ trốn để kịp thời giải quyết chế độ cho NLĐ…”- đó là ý kiến của bà Nguyễn Thúy Anh- Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội

Phiên họp thứ 8 của UB về các vấn đề xã hội của Quốc hội.

Quỹ BHXH đảm bảo an toàn

Cuối tháng 4-2018, tại Hà Nội, Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội tổ chức Phiên họp toàn thể lần thứ 8. Tham dự có đại diện Ủy ban Pháp luật, Ủy ban Tài chính- Ngân sách, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội; lãnh đạo Bộ LĐ-TB&XH, Bộ Tài chính, BHXH Việt Nam, BHXH Bộ Quốc phòng; Hội LHPN Việt Nam, Tổng LĐLĐ Việt Nam…

Tại phiên họp, Ủy ban Về các vấn đề xã hội đã nghe Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH báo cáo về tình hình thực hiện chế độ, chính sách BHXH; quản lý và sử  dụng quỹ BHXH năm 2017. Bộ trưởng Bộ Tài chính báo cáo tình hình thực hiện Nghị quyết số 1083/2015/UBTVQH13 của Ủy ban TVQH về chi phí quản lý BHXH, BH thất nghiệp giai đoạn 2016-2018, việc NSNN chuyển kinh phí vào quỹ BHXH và đề xuất chi phí quản lý BHXH, BH thất nghiệp giai đoạn 2019-2021.

Báo cáo tình hình thực hiện chế độ, chính sách BHXH, ông Đào Ngọc Dung- Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH cho biết: Năm 2017 là năm thứ 2 thực hiện Luật BHXH năm 2014, Chính phủ, Thủ tướng và các bộ, ngành đã ban hành 37 văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thực hiện chính sách BHXH, về cơ bản bảo đảm đúng tiến độ. Tính đến hết ngày 31/12/2017, cả nước có 13.591.492 người tham gia BHXH bắt buộc (tăng 5,76% so với năm 2016)- đạt kế hoạch đề ra (bao phủ được 25,8% lực lượng lao động). Số đối tượng tham gia BHXH tự nguyện tăng 11,59% so với năm 2016 (đạt 78% kế hoạch). Số người tham gia BH thất nghiệp tăng 6,46% so với năm 2016, thấp hơn tốc độ tăng của năm 2016.

Việc thu – chi các chế độ BHXH, BH thất nghiệp được thực hiện đúng pháp luật, bảo đảm cân đối quỹ. Chi phí quản lý BHXH, BH thất nghiệp, tổ chức bộ máy tuân thủ định mức chi tiêu theo quy định của pháp luật; đầu tư quỹ BHXH bảo đảm an toàn, đúng pháp luật, bình quân sinh lời 6,9% và được sử dụng đúng mục đích…

Báo cáo của BHXH Việt Nam cũng cho biết: Đến 31/12/2017, cả nước có 136.446 người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã tham gia BHXH bắt buộc; giải quyết cho 84 NLĐ là nữ cán bộ chuyên trách hoặc không chuyên trách ở cấp xã có từ đủ 15-20 năm đóng BHXH được hưởng lương hưu hằng tháng; tỉ lệ hưởng lương hưu bình quân 49%, thời gian đóng BHXH bình quân 16,7 năm (200 tháng); mức lương hưu bình quân tại thời điểm giải quyết hưởng là trên 1,7 triệu đồng/tháng (cao nhất trên 2,4 triệu đồng/tháng và thấp nhất 986.786 đồng/tháng).

Phiên họp thứ 8 của UB về các vấn đề xã hội của Quốc hội.

Bên cạnh đó, trong năm 2017, toàn ngành BHXH thực hiện 1.643 cuộc thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT tại 4.006 đơn vị SDLĐ; 4.852 cuộc kiểm tra tại 10.055 đơn vị SDLĐ. Qua đó, đã phát hiện 42.263 lao động thuộc đối tượng phải tham gia nhưng chưa tham gia hoặc đóng thiếu thời gian, với số tiền phải truy đóng 88,2 tỉ đồng. Có 50.734 lao động đóng thiếu mức quy định, với số tiền phải truy đóng 47,3 tỉ đồng. Tổng số tiền nợ của các đơn vị được thanh tra, kiểm tra hơn 2.776 tỉ đồng, trong và sau thanh tra đã truy đóng được gần 1.464 tỉ đồng.

Báo cáo về chi phí quản lý BHXH, BH thất nghiệp giai đoạn 2016-2018, ông Đinh Tiến Dũng – Bộ trưởng Bộ Tài chính nhận định, mức chi phí quản lý đã tạo điều kiện thuận lợi cho BHXH Việt Nam có đủ nguồn lực để chủ động triển khai một số nhiệm vụ mới theo quy định của Luật BHXH, thúc đẩy xã hội hóa dịch vụ công trong giải quyết chế độ BHXH. Đặc biệt, CCHC trong thực hiện chính sách BHXH đã đạt được nhiều kết quả đột phá, đã cung cấp được 14 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 và 4.

“BHXH Việt Nam đã tăng 18 bậc so với năm 2016, vươn lên vị trí thứ 2 trong Bảng xếp hạng chung của 25 bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ có dịch vụ công, góp phần tăng thứ hạng của Việt Nam trong Bảng xếp hạng mức độ thuận lợi về môi trường kinh doanh”- ông Dũng nhấn mạnh.

Tuy nhiên, ông Đinh Tiến Dũng cũng cho biết, so với khối lượng công việc đạt được thì mức kinh phí được giao giai đoạn 2016-2018 vẫn còn ở mức khiêm tốn. Một số nhiệm vụ mới phát sinh như bàn giao sổ BHXH cho NLĐ, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về BHXH, cấp số định danh cho người tham gia… chưa được kết cấu trong tỉ lệ chi phí quản lý. Do đó, BHXH Việt Nam đã phải tiết kiệm chi tiêu, sắp xếp kinh phí trong phạm vi dự toán giao để hoàn thành nhiệm vụ.

Tăng cường giám sát của Quốc hội

Theo đánh giá của các thành viên Ủy ban Về các vấn đề xã hội, việc thúc đẩy mở rộng diện bao phủ BHXH, BH thất nghiệp còn chậm và chưa có giải pháp đột phá để thu hút các đối tượng tham gia, góp phần mở rộng nhanh diện bao phủ như mục tiêu…

Tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH vẫn còn xảy ra ở hầu hết các địa phương. Việc xử lý tiền nợ BHXH, BHYT tồn đọng kéo dài, trong khi nhiều DN đã ngừng hoạt động, giải thể, phá sản hoặc có chủ SDLĐ bỏ trốn, nên không có khả năng trả nợ. Vấn đề này cũng đã được Luật BHXH năm 2014 quy định, song đến nay vẫn chưa có văn bản hướng dẫn thực hiện cụ thể.

Làm rõ chức năng cung cấp thông tin đóng BHXH của NLĐ, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh cho biết: Sau khi Luật BHXH năm 2014 có hiệu lực, BHXH Việt Nam đã ban hành văn bản quy định trách nhiệm của từng cấp trong việc cung cấp thông tin đóng BHXH của NLĐ và thông tin được niêm yết công khai. Hiện nay, toàn Ngành đã trả được 80% sổ BHXH cho NLĐ, đến hết năm 2018 sẽ hoàn thành trả 100% sổ. Cùng với đó, BHXH Việt Nam tiếp tục đầu tư CNTT cho giai đoạn 2018-2021; còn những năm sau đó sẽ thực hiện thay thế, duy tu bảo dưỡng- khi đó chi phí sẽ thấp hơn rất nhiều. Ngoài phối hợp thanh kiểm tra, ngành BHXH còn thực hiện hiệu quả công tác thanh tra chuyên ngành, qua đó thu hồi về quỹ BHXH hàng trăm tỉ đồng, giảm nợ đọng BHXH từ 4,88% xuống còn 2,9%…

Kết luận tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Nguyễn Thúy Anh đề nghị Quốc hội tiếp tục tăng cường giám sát việc thực hiện Luật BHXH, đặc biệt là công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH. Đồng thời, đề nghị các bộ, ngành liên quan sớm ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành các quy định pháp luật như: Bộ luật Lao động, Luật Việc làm, Luật ATVSLĐ; đặc biệt tăng cường công tác chỉ đạo, điều hành nhằm thực hiện tốt mục tiêu mà Quốc hội đề ra.

Bà Thúy Anh cũng đề nghị Chính phủ thực hiện đúng lộ trình chuyển kinh phí từ NSNN vào quỹ BHXH để đóng BHXH cho NLĐ có thời gian làm việc trong khu vực nhà nước trước ngày 1/1/1995 theo đúng quy định của Luật BHXH. Đồng thời, chỉ đạo các bộ, ngành, cơ quan có liên quan nghiêm túc thực hiện việc quản lý, sử dụng quỹ BHXH; khẩn trương ban hành nghị định hướng dẫn việc tham gia BHXH bắt buộc đối với người nước ngoài làm việc tại Việt Nam. Sớm ban hành quy định về xử lý tiền nợ BHXH, BHYT tồn đọng kéo dài (không còn khả năng trả nợ) của các DN đã ngừng hoạt động, giải thể, phá sản hoặc có chủ bỏ trốn để kịp thời giải quyết chế độ cho NLĐ…

PV