Huyện Lâm Hà (Lâm Đồng): Cần giải quyết dứt điểm vụ án tranh chấp đất đai xảy ra suốt 23 năm

VHDN: Vào những năm 1980, theo tiếng gọi của Đảng, ông Nguyễn Đức Hùng (cựu chiến binh,quê ở Trâu Quỳ, Gia Lâm, Hà Nội) đưa cả gia đình vào xây dựng vùng kinh tế mới ở huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng. Cho đến trước năm 1990, gia đình ông Hùng đã khai hoang được 18.189 m2 đất để trồng dâu và cà phê. Nhờ đó ông Hùng đã được UBND huyện Lâm Hà cấp Giấy CNQSDĐ số M896426, thửa đất số 166, diện tích 18.189 m2, tờ bản đồ số 26 tại khu Hoàn Kiếm 2 thị trấn Nam Ban (nay là xã Nam Hà), huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng.

Anh Nguyễn Hùng Cường (con trai ông Nguyễn Đức Hùng) chỉ vào thửa đất 18,189m2 của gia đình bị chiếm dụng trái phép.

Theo Luật Đất đai: Giấy CNQSDĐ số M896426 cấp lần đầu cho ông Hùng theo hình thức Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất đối với người đang sử dụng đất ổn định mà không có nguồn gốc được Nhà nước giao đất, cho thuê đất. Nhưng từ năm 1999 đến nay, gia đình ông Hùng vẫn phải bất lực nhìn toàn bộ thửa đất 18.189 m2 của gia đình bị các hộ dân liền kề chiếm đoạt. Trong suốt 23 năm, ông và gia đình đã khiếu kiện tới nhiều cấp, nhưng vẫn không được giải quyết dứt điểm theo quy định. Cụ thể như sau:

* Theo đơn ngày 17/10/2000 của bà Lê Thị Thiều (vợ ông Nguyễn Đức Hùng) gửi Tòa án nhân dân huyện Lâm Hà: Tháng 3/1999 các hộ dân liền kề đưa 02 máy xúc vào cày thửa đất 18.189 m2 của gia đình ông bà Hùng – Thiều. Gia đình ông bà đã ngăn chặn, đã gửi đơn lên thôn, khu đề nghị giải quyết. Trong thời gian chờ giải quyết thì tháng 5/1999, các hộ dân liền kề lại tiếp tục lấn chiếm. Diện tích đất thuộc thửa đất 18.189 m2 nêu trên của hộ ông Nguyễn Đức Hùng bị: Hộ ông Nguyễn Văn Toán chiếm đoạt khoảng 6.189 m2; Hộ ông Bàng chiếm đoạt khoảng 1.452 m2; Hộ ông Lê Quốc Khánh lợi dụng được ông Hùng nhờ trông đất hộ đã chuyển nhượng trái phép cho ông Lê Quốc Tuấn 1.275 m2.

Hành vi chiếm đoạt đất đai như trên đã vi phạm quy định của Điều 140 Luật Đất đai năm 2003 (Luật Đất đai năm 2013 quy định tương tự tại Điều 206) và quy định tại điều 137 Bộ luật Hình sự năm 2009 (hoặc Điều 172 Bộ luật Hình sự năm 2015).

* Vụ kiện tranh chấp đất đai giữa đại diện nguyên đơn bà Lê Thị Thiều (vợ ông Nguyễn Đức Hùng) và bị đơn ông Lê Quốc Khánh, đã được Tòa án ND huyện Lâm Hà thụ lý ngày 06/3/2001 để giải quyết. Nhưng ngày 17/9/2001 Tòa án ND huyện Lâm Hà lại ra Quyết định 61/QĐTĐC tạm đình chỉ giải quyết vụ án, do Xét thấy: chờ kết quả của cơ quan khác giải quyết.

Vụ kiện bị đình chỉ đến nay (tháng 6/2022) chưa giải quyết, do năm 2001 Tòa án huyện Lâm Hà báo cho các đương sự có quyền kháng cáo để yêu cầu Tòa án nhân dân tỉnh Lâm Đồng giải quyết. Nhưng vào năm đó ông Hùng đã bị tái phát bệnh từ thời chiến tranh do chấn thương sọ não nên đã phải ra Hà Nội điều trị. Vợ ông Hùng và 05 con trong độ từ 11 đến 22 tuổi lâm vào hoàn cảnh vô cùng khó khăn, thiếu thốn không đủ khả năng, điều kiện để theo vụ kiện liên tục, kéo dài. Thậm chí bà Thiều phải đưa các con về quê Trâu Quỳ, Gia Lâm, Hà Nội một thời gian để sống nhờ bố mẹ chồng. Ngày 13/4/2012 ông Nguyễn Đức Hùng đã mất do bệnh tật và sự đau buồn tại quê hương.

* Năm 2015, UBND xã Nam Hà (trước đây là thị trấn Nam Ban) hòa giải không thành vụ tranh chấp thửa đất 18.189 m2 của nhà anh Nguyễn Hùng Cường (con trai ông Nguyễn Đức Hùng).

* Ngày 16/01/2018 khi làm việc với Thanh tra huyện Lâm Hà, anh Cường xác định rõ thửa đất 18.189 m2 của gia đình anh là thửa số 166, tờ bản đồ số 26 vị trí ở khu Hoàn Kiếm 2, xã Nam Hà (trước đây là thị trấn Nam Ban), một phía giáp ranh với đất nhà ông Trần Văn Tuân, một phía giáp ranh với đất hộ ông Nguyễn Văn Toán, một phía giáp đất hộ ông Lê Quốc Khánh (sau đó ông Khánh bán lại cho ông Lê Quốc Tuấn). Phía còn lại giáp đường xe be, qua hết đường xe be thì gia đình anh Cường bán lại cho hộ gia đình Yến Tạ.

Nhưng ngày 09/02/2018 UBND huyện Lâm Hà ban hành Quyết định số 21/QĐ – UBND v/v giải quyết khiếu nại của anh Nguyễn Hùng Cường lại xác định tại mục 3 như sau: Tại mục 1 văn bản số 311/UBND-TT ngày 24/10/2017 của UBND huyện Lâm Hà nêu: Qua kiểm tra bản đồ địa chính lưu trữ tại Chi nhánh Văn phòng ĐKĐĐ (đăng ký đất đai) huyện Lâm Hà và tại UBND xã Nam Hà cho thấy: Trên bản đồ địa chính số 26 thị trấn Nam Ban (nay là xã Nam Hà) không có thửa đất số 166.

Tuy nhiên qua rà soát kiểm tra lại tờ bản đồ số 26, sổ mục kê và các hồ sơ địa chính có liên quan được lưu trữ tại Chi nhánh văn phòng ĐKĐĐ huyện Lâm Hà cho thấy: Tờ bản đồ số 26 có thửa đất 166, diện tích 2.038 m2 (không phải là 18.189 m2?) là loại đất là ao (NTS) thuộc thôn Hoàn Kiếm 3 (không phải thôn Hoàn Kiếm 2?). Sau đó UBND huyện Lâm Hà giao Phòng Tài nguyên và Môi trường Tham mưu cho UBND huyện ban hành Quyết định thu hồi GCNQSDĐ số M 896426 ngày 9/12/1998 của hộ ông Nguyễn Đức Hùng.

Sáu tháng sau, ngày 07/8/2018 UBND huyện Lâm Hà lại ban hành Quyết định 2693/QĐ – UB Thu hồi Quyết định số 21/ QĐ – UBND ngày 09/02/2018 của UBND huyện Lâm Hà nêu trên. Để rồi sau đó gần một năm, ngày 17/06/2019, tại văn bản trả lời đơn của anh Nguyễn Hùng Cường số 209/UBND-TT, UBND huyện Lâm Hà lại xác định vị trí thửa đất 166 được ghi nhận tại Biên bản xác minh hiện trường sử dụng đất sản xuất nông nghiệp đối chiếu với tờ bản đồ số 26 xã Nam Hà đo đạc năm 1996, cho thấy: Diện tích đất gia đình ông Hùng nằm trong phạm vi thửa đất số 77 diện tích 39.878 m2 đất Hg (đất hoang).

Việc UBND huyện Lâm Hà lúng túng trong xác định vị trí, diện tích, ranh giới thửa đất của gia đình ông Hùng (nêu trên) đã thể hiện UBND huyện và một số cơ quan chức năng chưa thực hiện tốt trách nhiệm quản lý đất đai của địa phương và có thể có vấn đề thiếu minh bạch trong đó.

Đó là nguyên nhân chính làm cho vụ tranh chấp thửa đất 18.189 m2 của gia đình anh Nguyễn Hùng Cường với các hộ dân liền kề sau đó đã trở nên phức tạp hơn trước nhiều: Toàn bộ diện tích 18.189 m2 đất của gia đình anh Nguyễn Hùng Cường đã bị các hộ dân liền kề chiếm đoạt!

* Năm 2021, Ban tiếp công dân Trung ương, Thanh tra Chính phủ ban hành công văn số 405/ BTCDTW- XLĐ ngày 4/02/2021 chuyển đơn của anh Nguyễn Hùng Cường và tài liệu gửi kèm đến UBND tỉnh Lâm Đồng để giải quyết theo quy định của pháp luật. Thực hiện công văn này của Thanh tra Chính phủ, UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành văn bản 1061/UBND – TD ngày 23/02/2021, trong đó có nội dung: đề nghị anh Cường liên hệ Chi nhánh văn phòng ĐKĐĐ huyện Lâm Hà để được xem xét, xử lý yêu cầu xác định ranh giới, vị trí của thửa đất 18.189 m2 số 166, tờ bản đồ 26 tại thôn Hoàn Kiếm 2, xã Nam Hà, huyện Lâm Hà.

Tuy vậy một năm qua, kể từ khi Thanh tra Chính phủ ban hành Công văn số 405 ngày 4/02/2021, anh Nguyễn Hùng Cường đã liên hệ, đã đề nghị nhiều lần với Chi nhánh Văn phòng ĐKĐĐ Lâm Hà, nhưng vẫn không được giải quyết theo chỉ đạo của Thanh tra Chính phủ và UBND tỉnh Lâm Đồng.

* Năm 2022, điều bất ngờ đối với anh Nguyễn Hùng Cường và những người quan tâm là ngày 19/01/2022 Phó Chủ tịch UBND huyện Lâm Hà Nguyễn Minh An đã ký và ban hành Quyết định số 216/QĐ – UBND “Về việc thu hồi, hủy Giấy CNQSDĐ số M 896426 cấp năm 1998 cho hộ ông Nguyễn Đức Hùng thường trú tại thôn 5 xã Gia Lâm, huyện Lâm Hà.

Lý do: Thửa đất số 166, tờ bản đồ địa chính số 26 xã Nam Hà, diện tích 18.189 m2 chưa được đo đạc chỉnh lý để đảm bảo xác định rõ vị trí, hình thể, diện tích thửa đất; không thực hiện thông báo công khai hồ sơ đăng ký đất đai nên không đủ điều kiện để được xét cấp Giấy CNQSDĐ …”

Nhưng những biểu hiện không minh bạch trong việc thu hồi, hủy Giấy CNQSDĐ số M 896426 cấp năm 1998 cho hộ ông Nguyễn Đức Hùng đã thể hiện: Quyết định số 216 nêu trên đã không gửi cho người đại diện của hộ ông Nguyễn Đức Hùng là anh Nguyễn Hùng Cường (người đang lưu giữ bản gốc Giấy CNQSDĐ số M 896426) để biết và thực hiện. Quyết định số 216 nêu không đúng sự thật: Việc xét duyệt cấp Giấy CNQSDĐ cho ông Hùng trong 222 hộ dân có Hồ sơ lưu trữ đầy đủ, trong đó có cả Thông báo công khai Hồ sơ đăng ký đất đai. Nhưng Quyết định số 216 lại ghi không thực hiện thông báo công khai hồ sơ đăng ký đất đai? Quyết định 216 không nêu rõ mục đích cuối cùng việc thu hồi, hủy Giấy CNQSDĐ số M 896426 là gì: Hủy giấy chứng nhận để thu hồi lại toàn bộ diện tích đất của ông Hùng sau đó cấp lại cho những người đang chiếm dụng trái phép thửa đất đó? Hay để cấp đổi giấy chứng nhận cho anh Nguyễn Hùng Cường theo Điều 106 Luật Đất đai năm 2013?.

* Vì những lẽ trên: Căn cứ Công văn số 405/BTCDTW- XLĐ ngày 4/02/2021 của Ban tiếp công dân Trung ương, Thanh tra Chính phủ và Văn bản số 1061/UBND – TD ngày 23/02/2021 của UBND tỉnh Lâm Đồng, đề nghị UBND huyện Lâm Hà phối hợp với Sở Tài nguyên & Môi trường Lâm Đồng chỉ đạo Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Lâm Đồng, Chi nhánh Văn phòng ĐKĐĐ Lâm Hà thực hiện nghiêm túc, đầy đủ trách nhiệm đo đạc chỉnh lý để xác định rõ vị trí, ranh giới, hình thể, diện tích thửa đất 18.189 m2 số 166, tờ bản đồ số 26 ở khu Hoàn Kiếm 2, xã Nam Hà (trước đây là thị trấn Nam Ban) để pháp luật đất đai được thực hiện và đảm bảo quyền lợi hợp pháp của gia đình anh Nguyễn Hùng Cường.

Luật sư Vũ Long