Văn hóa doanh nghiệp – Một điểm sáng ở Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình

VHDN: Tất cả những tổ chức, doanh nghiệp hay những quốc gia có tốc độ phát triển nhanh, mạnh và bền vững thì chắc rằng ở đó phải có một môi trường văn hóa rất tiêu biểu với những nét đặc trưng độc đáo đáng để chúng ta nghiên cứu, học tập và nhân rộng. Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình là một trong những doanh nghiệp như thế, một cảnh chim đầu đàn của ngành xây dựng Việt Nam.

Nhận diện văn hóa

Bất cứ tổ chức, doanh nghiệp hay quốc gia nào có tốc độ phát triển nhanh, mạnh và bền vững thì chắc rằng ở đó có một môi trường văn hóa rất đặc trưng đáng để chúng ta nghiên cứu, học tập và nhân rộng. Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình là một trong những doanh nghiệp như thế, một cánh chim đầu đàn của ngành xây dựng Việt Nam có tốc độ tăng trưởng ba năm liên tục 2016, 2017 và 2018 rất ấn tượng và có những bứt phá ngoạn mục, đã tạo nên những kỳ tích cho Hòa Bình và cho ngành Xây dựng Việt Nam ^(*). Chúng ta có thể lần lượt điểm qua những nét độc đáo đó.

Chân dung người dẫn đầu

Ai đã từng gặp gỡ, tiếp xúc với vị Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình, Kiến trúc sư Lê Viết Hải sẽ không thể ngờ rằng một con người thật mềm mại, nói năng từ tốn, yêu văn học nghệ thuật, đam mê sáng tác âm nhạc mà lại là một con người từng trải, lăn lộn với nhiều công trình xây dựng đầy nắng gió, với những thứ vật liệu gạch, cát, đá, bê tông cốt thép khô rát, những thứ dễ kiến cho con người trở nên chai sạn theo thời gian; và nếu ai đã từng tham dự trực tiếp sự kiện Lễ Kỷ niệm sinh nhật lần thứ 100 Nhà giáo Lê Mộng Đào, cố Chủ tịch danh dự HĐQT Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình được tổ chức tại Nhà hát Hòa Bình, TP. Hồ Chí Minh hoặc có dịp xem phim “100 Năm – Nhớ về một nhân cách” mới thật thấm thía những lời thơ của Hồ Chủ tịch: “Ngủ thì ai cũng như lương thiện/Tỉnh dậy phân ra kẻ dữ hiền/Hiền, dữ phải đâu là tính sẵn/Phần nhiều do giáo dục mà nên”.

Quả thật, qua sự kiện trên mới thấy để hình thành nhân cách một con người cần phải có một bề dày lịch sử hun đúc, một quá trình giáo dục được kết tinh và tạo nên những tính cách cao đẹp, một tâm hồn cao thượng, được kiểm chứng bởi thời gian để rồi nó tỏa sáng trở thành văn hóa.

Ông Lê Viết Hải là người được xuất thân trong một hoàn cảnh thuộc dòng tộc Lê Viết có bề dày truyền thống văn hóa theo triết lý nhà Phật. Ông nội tên là ông Lê Viết Mưu, một vị quan ngũ phẩm dưới triều vua Thành Thái – Duy Tân, ông giữ chức Biên tu Hàn lâm Viện. Cha ông là Nhà giáo Lê Mộng Đào, thành viên sáng lập Niệm Phật đường Phú Lâu (Khuôn tịnh độ Phú Lâu) thuộc Tỉnh hội Việt Nam Phật học Thừa Thiên – Huế, do Hòa thượng Thiện Siêu làm Hội trưởng. Đến năm 1952, Cư sĩ Lê Mộng Đào được cử làm Hiệu trưởng Trường Trung học Tư thục Bồ Đề – Huế cho đến năm 1967. Ông là đệ tử của bậc danh Tăng Hòa thượng Thích Đôn Hậu.

Nét đặc trưng Văn hóa Hòa Bình

Văn hóa Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình được cô đọng trong Tuyên ngôn giá trị gồm: Hoài bão, Sứ mệnh, Triết lý kinh doanh và Bảy giá trị cốt lõi. Những giá trị cốt lõi ấy đã làm nên văn hoá rạng rỡ và đầy sắc màu của Hoà Bình, đó là:

1. Ứng xử văn minh

2. Hành xử chính trực 

3. Thực thi cam kết

4. Tuân thủ kỷ luật

5. Tích hợp tinh hoa

6. Tích cực sáng tạo

7. Chủ động hợp tác 

Quan điểm của người đứng đầu

Được hỏi vì sao ông lại chọn 7 giá trị cốt lõi và mỗi giá trị lại có 7 yêu cầu rất cụ thể? Ông Lê Viết Hải cho rằng: Giá trị cốt lõi mà chúng tôi muốn chia sẻ là sự cộng hưởng của bảy yếu tố tạo nên Văn hóa Hòa Bình, ví như sự giao hòa của bảy sắc màu cầu vồng tạo thành ánh sáng trắng thuần khiết, tinh khôi. Ánh sáng này soi đường cho bước chân ta thêm mạnh dạn và góp phần làm nên một Hòa Bình ngày càng tỏa sáng.

Bảy giá trị cốt lõi là Bảy đặc trưng về con người Hòa Bình

Nghiên cứu về bảy giá trị cốt lõi trong Văn hóa Hòa Bình, chúng tôi vô tình bắt gặp một chuẩn mực được xây dựng ở con người Hòa Bình mà có lẽ đây cũng chính là chân dung về con người mới XHCN. Đi sâu vào nội dung, chúng ta dễ dàng nhận thấy rằng muốn có môi trường văn minh, thì phải có những con người văn minh. Trong bài viết này, chúng tôi chỉ tập trung đi vào phân tích về giá trị cốt lõi thứ nhất, Ứng xử văn minh theo 7T. Đây cũng chính là 7 chuẩn mực được xây dựng và thực hiện nhằm tạo nên con người Hoà Bình văn minh. Sau đây xin có đôi điều cảm nghĩ về 7 tiêu chí trong ứng xử văn minh đó:

1. Tận tuỵ, trung thành với Công ty, đó chính là mối quan hệ mật thiết giữa nhân viên với Công ty, nó cũng giống như mối liên hệ không thể thiếu giữa cây và đất. Thái độ tận tuỵ, trung thành với Công ty cũng giống như mức độ cây bám rễ chặt vào lòng đất. Cây càng bám chặt vào đất thì mối liên kết bền chặt. Cây sẽ che chở cho đất để chống lại sự xoáy mòn của nước lũ, chống lại sự bạc màu bởi thời gian; còn đất sẽ giúp cho cây đứng vững, chống chọi lại với phong ba bão tố. Nhờ đất, cây được cung cấp nguồn thổ nhưỡng cùng khoáng chất giúp cho cây được đâm chồi nẩy lộc, đơm hoa kết trái. Đất là nơi ươm trồng cho cây phát triển. Tuỳ từng loại cây mà có sự lựa chọn cho phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của từng loại đất. Cây như người lao động, đất là Công ty và Văn hoá Công ty là điều kiện thổ nhưỡng và khoáng chất. Đất không đáp ứng đủ điều kiện phát triển thì cây sẽ chết hoặc phải dịch chuyển đến vùng đất khác cho phù hợp. Khi cây không còn giữ đất, đất sẽ bạc màu và biến thành đất chết. Những vùng đất tiềm năng và trù phú, người ta không trồng cây tạp và không để cho cỏ có điều kiện phát triển.
2. Tận tình, chu đáo với khách hàng. Nếu nhân viên là cây, Công ty là đấtthì khách hàng chính là nguồn nướcmát tưới cho cây và làm cho đất luôn có độ ẩm. Trong đất có chứa nước, vai trò của cây là che mát cho đất, chống lại sự bốc hơi của nước bởi ánh nắng mặt trời và đất sẽ giữ được nước. Nước chảy về chỗ trũng! Nước có thể dịch chuyển từ vùng đất này sang vùng đất khác, còn đất thì không. Đất muốn giữ nước, đất phải nhờ đến cây. Cây muốn sống phải nhờ đến đất và nước. Nước cũng cần đất và cây để nước không bị bốc hơi. Tận tình chu đáo với khách hàng là vai trò của cây giúp cho đất giữ được nước, nhờ đó mà hằng ngày, một cách đều đặn đất cho rễ cây hút nước từ lòng đất để duy trì sự sống của cây. Đây là sự cân bằng sinh thái trong thiên nhiên và cũng là qui luật tất yếu trong kinh doanh.
3. Tự trọng, cầu tiến đối với bản thân. Trong cuộc sống, ai cũng muốn mình được người khác tôn trọng, đó là nhu cầu rất chính đáng của mỗi cá nhân. Tuy nhiên, để đạt được lòng ngưỡng mộ hay sự tôn trọng từ những người xung quanh, trước hết mình hãy biết gìn giữ phẩm chất và đạo đức của bản thân, đó là lòng tự trọng. Ngoài ra, tinh thần cầu tiến cũng góp phần nâng cao lòng tự trọng của con người. Sự ham học hỏi, sự khát khao được nâng cao trình độ nhận thức, không ngừng cải thiện kỹ năng, chuyên môn nghiệp vụ đó là biểu hiện chí tiến thủ của con người. Không cần tìm đâu cho cao siêu, trong 7 giá trị cốt lõi Hoà Bình, có: Chất hành kỷ luật theo 7 KHÔNGđó chính là cách tốt nhất giúp nhân viên Hoà Bình biết tự trọng và rèn luyện tinh thần cầu tiến không ngừng.
4. Thấu hiểu, gương mẫu đối với cấp dưới. Dân tộc Việt Nam ảnh hưởng sâu sắc bởi truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên, nên ai cũng mang trong người một tinh thần bất khuất, một ý chí quật cường, ai cũng muốn làm thầy, ai cũng muốn làm lãnh đạo và ai cũng muốn làm cấp trên. Điều đó cũng rất tốt, vì bạn đang có hoài bão và có chí tiến thủ. Mong muốn là vậy, nhưng làm lãnh đạo, làm cấp trên đúng nghĩa thật không dễ. Bạn đã thấu hiểu, gương mẫu đối với cấp dướichưa? Nếu có, đó mới chỉ là một phần rất nhỏ không thể thiếu ở một cấp trên hay người lãnh đạo. Tại sao bạn phải thấu hiểu và gương mẫu đối với cấp dưới? Bởi bạn là người lãnh đạo còn cấp dưới là những người đi theo. Bạn phải thấu hiểu họ thì bạn mới có thể kiến tạo được tầm nhìn, và tầm nhìn của bạn mới có thể chạm đến sự khát khao cháy bỏng của những người đi theo. Bạn phải dẫn dắt họ không chỉ bằng tư duy thông minh, sắc xảo thông qua tầm nhìn mà bạn còn phải dẫn dắt họ bằng chính hành động gương mẫu của mình thì bạn mới có hy vọng thành công. Do vậy, thấu hiểu, gương mẫu đối với cấp dưới vừa là khả năng vừa là phẩm chất không thể thiếu ở một cấp trên.
5. Tương trợ, cộng tác đối với đồng nghiệp. Cách làm việc hiệu quả nhất hiện nay là làm việc nhóm. Bởi ở đó, mọi thành viên đều có tinh thần đồng đội, tương trợ và hợp tác với nhau rất cao. Họ làm việc như các cầu thủ trong đội bóng đá chuyên nghiệp, họ không quan tâm ai là người ghi bàn, mà họ chỉ quan tâm đến việc phối hợp chặt chẽ với đồng đội để tất cả cùng hoàn thành tốt nhất vai trò của mình và mục tiêu chung: đó là phải giành bằng được chiến thắng về cho đội mình.
6. Tôn kính, phục tùng đối với cấp trên. Đây là hai mặt của một vấn đề. Theo đạo lý thông thường thì cấp dưới phải biết tôn kính cấp trên, nhưng để có được giá trị đạo đức này một cách tự nhiên, chân thật xuất phát từ tấm lòng của cấp dưới chứ không phải bằng hình thức, ép buộc; trước hết cấp trên phải tạo lập cho mình có được uy tín thật. Phải là người thấu hiểu, gương mẫu đối với cấp dưới. Thượng bất chính – hạ tắc loạn! Mong rằng, thông qua ứng xử văn minh này, cả cấp trên lẫn cấp dưới cùng nỗ lực để có được nét đẹp văn minh trong ứng xử Hoà Bình.
7. Trung thực, khiêm tốn đối với mọi người. Trung thực góp phần tạo nên uy tín con người. Bạn có thể nói dối với cả dân tộc bạn, nhưng bạn không thể nói dối với thời gian! Trung thực là sự thật, là dấu chấm hết của mọi vấn đề. Trung thực còn giúp cho bạn nâng cao lòng tự trọng. Khiêm tốn là chìa khoá mở ra kỹ năng lắng nghe hiệu quả. Người biết lắng nghe là người thu thập được nhiều thông tin. Người có nhiều thông tin là người tiếp nhận được nhiều giá trị chia sẻ từ người khác và đó là người có cơ hội sở hữu nhiều tài sản quí báu của nhân loại. Thiếu thông tin, bạn sẽ đánh giá và nhận định sai lệch vấn đề và theo đó bạn sẽ có nhiều sai lầm trong việc ra quyết định. Nên chăng khiêm tốn để được học hỏi nhiều hơn và có được nhiều sự giúp đỡ hơn từ mọi người?!

Thực trạng hiện nay, khi đề cập đến 7 yêu cầu về phẩm chất nêu trên, chúng ta thường đặt câu hỏi, ai sẽ được lợi? Làm việc tận tâm, tận lực đó mới chỉ là điều kiện cần để chúng ta có thể thành công. Để thành công, bạn còn phải có đầy đủ những yếu tố khác nữa, chẳng hạn những yếu tố đã đủ thì sự tận tâm, tận lực đối với công việc sẽ giúp bạn đạt được năng suất cao trong lao động và chắc chắn bạn sẽ giành được những thành tựu trong cuộc sống của mình. Dù bạn làm gì? Làm ở đâu? Làm cho bất kỳ ai, kể cả cho chính bản thân mình thì việc tận tâm, tận lực đối với công việc cũng hết sức cần thiết. Nó không chỉ giúp bạn gặt hái được nhiều thành công trong cuộc sống mà còn khẳng định phẩm chất, năng lực, uy tín của mình và góp phần xác lập đẳng cấp của bạn trong xã hội, nhờ đó mà bạn sẽ được mọi người trân trọng, quí mến và bạn sẽ kiếm được nhiều tiền hơn.

(*)Kể từ khi Hòa Bình công bố Tuyên ngôn giá trị (27/01/2016), tổng doanh thu và lợi nhuận sau thuế ba năm 2016, 2017 và 2018 tăng liên tiếp nếu so với ba năm trước là 2013, 2014 và 2015 đã tăng gần gấp 4 lần (12.029 tỷ lên 45.103 tỷ), lợi nhuận sau thuế tăng gần gấp 12 lần (175 tỷ lên 2.049 tỷ đồng).

Nguyễn Hữu Hiền

Trưởng Ban Cơ chế – Chính sách

HH Phát triển Văn Hóa Doanh nghiệp Việt Nam