VHDN: Chuyện kể ở một hợp tác xã

VHDN: Biết chúng tôi đến tìm hiểu tính hiệu quả của mô hình “Cây xoài nhà tôi” hiện ra sao, ông Võ Việt Hưng – Giám đốc HTX xoài Mỹ Xương (xã Mỹ Xương, huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp) đã hăng hái hướng dẫn chúng tôi đi “thực địa” tại rất nhiều địa chỉ đang thực hiện mô hình độc đáo này.

Cây xoài nhà tôi của HTX Mỹ Xương tặng Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc.

Ông Đoàn Thanh Hiền, 58 tuổi, thành viên của HTX, người đầu tiên thực hiện cách làm này cho biết: “Mô hình này được xem là mới nhất của cả nước từ năm 2016 đến nay với những ưu điểm vượt trội, giúp người trồng ứng dụng tốt thành tựu KHKT; người mua sở  hữu được cây xoài mình yêu thích, sản phẩm lại an toàn; tình cảm được gắn kết giữa các vùng, miền, thành thị với nông thôn; HTX có điều kiện quảng bá thương hiệu, phát triển địa bàn hoạt động trong và ngoài nước”.

Nói đến huyện Cao Lãnh là nói đến đặc sản xoài cát với chất lượng thơm ngon nổi tiếng trong và ngoài nước, đặc biệt là 2 loại đặc sản xoài cát Hòa Lộc và xoài cát Chu. Bình quân mỗi công đất trồng xoài, người trồng có lãi từ 25 đến 30 triệu/công. Riêng xã Mỹ Xương đã có trên 500 ha trồng 2 loại xoài trên. Tuy nhiên, để đa dạng hóa phương thức quảng bá loại đặc sản này, HTX xoài Mỹ Xương đã mạnh dạn cho ra mắt mô hình “Cây xoài nhà tôi” đã mang lại kết quả trên cả mong đợi.

Tham gia mô hình này, cả 3 đối tượng gồm: Người mua –  HTX – Người bán cùng có lợi. Hợp đồng mua – bán có giá trị 12 tháng theo sự thỏa thuận của đôi bên để quyết định thời gian cho trái. Bên cạnh đó giá trị hợp đồng được tính theo giá trị bình quân của sản lượng cây hàng năm phụ thuộc chủng loại cây (xoài cát Hòa Lộc hay xoài cát Chu). Nếu sản lượng thu hoạch cao hơn dự kiến thì người mua được hưởng trọn, còn nếu do thời tiết diễn biến bất thường hay do thiên tai khiến sản lượng không đạt theo hợp đồng thì người bán có trách nhiệm “bù lỗ” cho đủ 70% sản lượng đã cam kết; 30% còn lại người mua chịu thiệt xem như là cùng chia sẻ rủi ro. Hiện nay, giá hợp đồng dao động từ 2 đến 8,5 triệu đồng/cây. Người mua có thể đánh số cây xoài của mình theo ý thích.

Suốt quá trình diễn ra hơp đồng, nhân viên kỹ thuật của HTX có trách nhiệm hướng dẫn, theo dõi các biện pháp kỹ thuật để đảm bảo chất lượng trái; thông tin đến người mua quá trình tăng trưởng của trái, thời gian thu hoạch cùng dự kiến sản lượng… Khi thu hoạch trái, HTX là đơn vị chịu trách nhiệm đóng gói, vận chuyển đến tận địa chỉ của người mua. Phí vận chuyển do người mua chi trả. Về phần người bán, họ sẽ được nhận ngay tiền mặt số tiền đã hợp đồng; có thu nhập ổn định trước biến động của thị trường; làm quen với các hợp đồng kinh tế nông nghiệp; có điều kiện phát triển du lịch sinh thái vườn…

Thu hoạch xoài và gởi xoài cho người mua tại HTX Mỹ Xương.

Ông Võ Việt Hưng – Giám đốc HTX xoài Mỹ Xương kể: “Năm 2016, lúc mới phát động chỉ có khoảng 10 hộ tham gia với khoảng 15 cây. Sau đó nhiều xã viên thấy được tính hiệu quả của mô hình nên tự nguyện tham gia. Đến nay, HTX có 98 cây đã được người mua hợp đồng và con số này đang có chiều hướng gia tăng nhanh”.

Điều rất mới ở cách làm của các xã viên HTX là triệt để áp dụng cách trồng theo phương pháp VietGap nên chất lượng trái luôn đạt năng suất và sản lượng. Người trồng luôn tuân thủ tuyệt đối các bước trồng trọt để đảm bảo chất lượng trái, không sử dụng phân hóa học và các loại thuốc bảo vệ thực vật nên sản phẩm được người mua rất an tâm.

Bà Tiêu Kim Yến, ngụ TP. HCM cho biết: “Tôi có hợp đồng 1 cây xoài tại đây. Vui lắm vì qua trang mạng xã hội mình có thể theo dõi cây xoài “cưng” của mình từ lúc ra hoa, kết trái đến khi thu hoạch trên điện thoại di động hay các thiết bị khác rất hấp dẫn. Lúc rảnh rỗi, tôi hay cùng gia đình về đây thăm cây xoài này vào dịp đi du lịch sinh thái vườn và cũng để các con gần gũi với thiên nhiên nhiều hơn. Vui nhất là khi thành quả của mình được HTX gởi đến tận nhà”.

Ông Võ Văn Yên, ngụ xã Mỹ Xương phấn khởi kể: “Hợp đồng được 4 cây xoài nhà tôi với tổng số tiền 20 triệu đồng, gia đình tôi có điều kiện hơn để trang trải chuyện học tập cho các con ngay từ đầu năm học mới. Nhưng ngược lại mình phải biết giữ chữ tín với khách hàng để giữ “mối” lâu dài”.

Điều rất phấn khởi và cũng là cách làm mới của nhà vườn Mỹ Xương là du khách có thể đến tham quan các “Cây xoài nhà tôi” để tìm hiểu thêm, thưởng ngoạn khu vườn xoài ngay hàng thẳng lối, nghe đờn ca tài tử, uống rượu xoài, ăn ya ua xoài, kem xoài; ngắm toàn bộ cầu Cao Lãnh từ xa và thưởng thức những món ăn ngon dân dã.

Mới đây, nhân chuyến thăm, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã biểu dương, khen ngợi mô hình sáng tạo này. Thủ tướng chỉ đạo địa phương cần tạo điều kiện tốt nhất để phát huy hiệu quả và phát triển nhân rộng mô hình này trên pham vi cả nước. Với địa phương cần kết hợp với các mô hình du lịch sinh thái để đa dạng hóa các vườn xoài của HTX Mỹ Xương.

Tâm sự với chúng tôi, theo Giám đốc HTX Võ Việt Hưng để mô hình này phát triển bền vững thì quan trọng nhất người bán phải được chọn từ những nông dân sản xuất giỏi để đảm bảo chất lượng và sản lượng đúng với hợp đồng. Bên cạnh đó phải lựa chọn những hộ xã viên nhiều uy tín, trung thực, có khả năng giao tiếp để thu hẹp khoảng cách thành thị với nông thôn. Ngoài ra cần lựa chọn địa điểm “Cây xoài nhà tôi” để người mua dễ dàng “thăm hỏi”, tránh trường hợp đi lại khó khăn. Hướng tới sẽ thiết kế thêm một số mô hình vui chơi giải trí theo hướng liên kết với nhiều hộ dân lân cận có “cây xoài nhà tôi” để thu hút thêm khách đến tham quan và hợp đồng mô hình này. Đó là cách quảng bá rất hiệu quả thương hiệu xoài cát Mỹ Xương.

Phan Thị Anh Thư