Nghệ nhân thanh đồng Nguyễn Văn Mười-người góp phần gìn giữ và phát triển tín ngưỡng thờ Mẫu

VHDN: Qua mỗi giá đồng, hình ảnh một “Quan Hoàng Mười” lẫm liệt, “Cô bé suối Ngang” nhảy múa, tươi cười… được khắc họa sâu sắc bởi sự hóa thân của đồng cậu Nguyễn Văn Mười.

Nghệ nhân thanh đồng Nguyễn Văn Mười.

Nghệ nhân thanh đồng Nguyễn Văn Mười sinh ra và lớn lên tại thôn Tiền Đình – Quế Nham – Tân Yên – Bắc Giang. Tuổi ấu thơ của thầy gắn liền với truyền thống thờ đạo Mẫu của gia đình, dòng tộc cũng như những giá trị văn hóa tốt đẹp của quê hương. Nói về cơ duyên đến với hầu đồng, thầy Mười kể lại: “Năm 2002, khi đang học tại Trường Văn hóa nghệ thuật tỉnh Bắc Giang, trong một giấc mơ, tôi nghe văng vẳng tiếng hát chầu văn bên tai. Thấy kỳ lạ, tôi tìm đến đồng thầy Nguyễn Thị Hữu ở km4, Song Mai (TP. Bắc Giang). Sau khi chia sẻ về giấc mơ kỳ lạ đó, tôi được đồng thầy Hữu truyền dạy cho các điệu múa theo nghi lễ hầu Thánh. Kể từ đó, niềm đam mê từng điệu hát cung đàn đi sâu vào cả giấc ngủ. Mỗi khi trong tỉnh, ngoài tỉnh mở các nghi lễ hầu đồng, tôi đều theo thầy đi hết đền nọ, phủ kia, dự các giá hầu đồng, đội bát hương, trình dầu, trình khăn áo… Cũng trong khoảng thời gian đó, tôi chính thức dừng việc học tập tại Trường Văn hóa nghệ thuật và bắt đầu lập đàn, mở phủ trình đồng từ năm 2002”.

Nghệ nhân thanh đồng Nguyễn Văn Mười hiện sinh hoạt tại Chi hội Bảo tồn đạo Mẫu tỉnh Bắc Giang và có nhiều năm hoạt động tín ngưỡng thờ Mẫu. Trong các hoạt động của mình, thầy luôn lấy đạo làm gốc, coi ca hát và thực hành nghi lễ thờ Mẫu như nhiệm vụ cao cả của một nghệ nhân. Trong các nghi lễ diễn xướng hầu đồng, sự góp mặt của thầy với những giá hầu sinh động đã đưa người xem đến với những cung bậc cảm xúc thăng hoa.

15 năm theo đạo Mẫu và thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu, thầy đã tham gia nhiều kỳ Liên hoan nghệ thuật Chầu văn ở trong và ngoài tỉnh, đạt nhiều giải thưởng, kỷ niệm chương, bằng khen cao quý… Đặc biệt, năm 2016 thầy được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Dân gian.

Tại Liên hoan hát chầu văn tỉnh Bắc Giang lần thứ hai, tổ chức tại Đền Suối Mỡ (Lục Nam), thầy Mười đại diện cho những người con quê hương Tân Yên biểu diễn 3 giá đồng: bà chúa Then, ông Hoàng Bảy, ông Hoàng Mười, cô bé thượng ngàn. Theo đánh giá của Ban tổ chức, các giá chầu văn diễn xướng với vũ điệu khoan thai, nhẹ nhàng mà không kém phần sôi nổi đã thể hiện đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc của người Việt; ca ngợi các vị thần, anh hùng có công với quê hương, dân tộc. Kết thúc liên hoan, nghệ nhân thanh đồng Nguyễn Văn Mười vinh dự được nhận giải A cho phần diễn xướng giá chầu văn.

Nghệ nhân thanh đồng Nguyễn Văn Mười biểu diễn giá “Cô bé thượng ngàn” tại Liên hoan hát Chầu văn tỉnh Bắc Giang lần thứ hai.

Không chỉ góp phần gìn giữ, nâng cao giá trị của diễn xướng hầu đồng, bản thân thầy còn tích cực tham gia các hoạt động từ thiện, nhân đạo. Trong nhiều năm qua, thầy luôn đóng góp xây dựng các công trình phúc lợi ở quê hương, công đức nhiều hiện vật có giá trị tại các đền cao phủ lớn và là thành viên tích cực của câu lạc bộ từ thiện “Nồi cháo nhân ái” tỉnh Bắc Giang…

Ái Liên