Bạn bè một thủa

VHDN: Chiếc xe ô tô con đã cũ mèng đang ỳ ạch vượt dốc Trẹo, con dốc vừa trơn lầy lại vừa hẹp. Trên xe có bốn người đàn ông đã luống tuổi, nhưng nhìn họ vẫn còn phong độ lắm. Người cầm lái mắt đăm đăm nhìn đường, tay lái quẹo sang trái, lúc lại quẹo sang phải, khói ở đuôi xe phụt ra đen ngòm. Người mặc chiếc áo kẻ màu sáng trông trẻ hơn lên tiếng:

– Gớm cái nhà anh Đồng này ! ở đâu không ở lại ở cái nơi xa mù tít tắp thế này !

– Ôi dào ! Thế mới gọi là Đồng hâm, đang yên đang lành, trưởng phòng của sở cấp tỉnh, ấy thế mà đùng đùng xin nghỉ trước tuổi, ai can cũng mặc kệ. Đến nhà mấy anh em chúng mình chào mỗi một câu rồi đi thẳng !

Người khác cất tiếng:

– Đã bảo anh Lê Vũ mượn cái xe Lăngcudơ đi cho nó khỏe, mà anh không chịu mượn, cái xe cóc ghẻ này, dần anh em mình đau đến ê ẩm cả người !

Giọng người cầm lái:

– Xe công, biển số màu xanh, ai dám mượn đi việc riêng, chú mày chỉ xui dại. Dân người ta nhìn thấy, người ta lại chửi cho rát mặt !

Ì ạch mãi, cái xe cũng vượt qua được con dốc. Lên đến đỉnh dốc cả bốn người đều thở phào nhẹ nhõm, như họ vừa qua được cơn bi kịch nào đó. Chiếc xe lại rồ máy lao về phía trước, tiếng xe lay động cả một vùng làng quê vốn xa xôi hẻo lánh này. Đám trẻ con trong làng nghe thấy tiếng xe, liền ùa ra chạy theo mỗi lúc một đông, lúc đầu chúng còn chạy sau xe một quãng khá xa, sau chúng bạo dần, chạy gần đuôi xe, có đứa còn bạo gan bám cả vào đuôi xe, tiếng reo hò ầm ĩ. Xe chạy một quãng dài men theo các đồi chè, đồi cây lâm nghiệp, rồi họ cho xe chạy thẳng tuốt vào một ngôi nhà lợp ngói mới ở giữa làng. Năm, sáu con chó ùa ra sủa ông ổng, không thấy ông chủ, bà chủ ra đón khách. Một người đưa hai tay lên làm loa, miệng gọi lớn:

– Ới ! anh chị Đồng ơi ! Ở đâu thì về đón khách này !

Tiếng gọi vừa dứt, một người đàn ông tuổi ngoài sáu mươi, tay cầm chiếc cuốc, chạy bổ về sân. Bốn người mới đến, đồng thanh cất tiếng chào chủ nhà:.

– Bọn em chào anh Đồng ! lâu rồi không thấy anh chị về thành phố, hôm nay bọn em đến thăm anh chị !

– Quý hoá quá! quý hoá quá ! các chú đến nơi khỉ ho cò gáy này thăm thằng Đồng này thì thật sự là quý hóa quá !

– Sao anh lại nói thế ! bọn em chẳng qua còn đang công tác, bận tối mắt tối mũi thôi mà !

Tiếng một người khác:

– Anh đại xá cho bọn em ! đến thăm anh chị và các cháu được lần nào hay lần ấy, không hẹn trước với anh chị được !

– Thôi mời các chú vào trong nhà, anh em ta hàn huyên, cũng đến vài năm anh không xuống thành phố gặp các chú !

– Vâng ! cũng đã lâu rồi, vật đổi sao dời, mỗi năm mỗi khác, con người ta cũng đã già đi theo thời gian !.

Cả chủ lẫn khách đã yên vị bên bàn uống nước, thì thấy một người đàn bà luống tuổi đi vào:

– Chị chào các chú ! đã lâu không thấy các chú lên thăm anh chị, tưởng các chú quên anh chị rồi !

– Quên là quên thế nào được hả chị, bao năm cùng ở một đơn vị rồi bốn năm năm cùng lớp đại học với nhau. Chị thông cảm cho bọn em, thời gian hạn hẹp qúa ! hẹn được anh Vũ, thì anh Tâm lại bận, hẹn được anh Quý thì anh Nông lại bận, thành thử ra mãi đến hôm nay mới về thăm anh chị được !

Vẫn giọng nói đặc sệt của dân nhà quê, người phụ nữa nói:

– Quý hóa quá ! anh chị cảm ơn các chú !

Nói rồi chị đi xuống bếp, đun nước pha chè mời khách.

Tâm hỏi:

– Từ ngày về đến nay, kinh tế anh chị thế nào ? nói cho tụi em nghe với !

Anh Đồng rít xong một hơi thuốc lào, ngửa mặt lên trần nhà nhả khói, giọng thong thả:

– Chào tạm biệt các chú ! anh về quê, bỏ hẳn thành phố không một lần bén mảng đến. Anh lăn lưng ra làm mấy vườn cây ăn quả các loại, trồng cà phê, rồi đào ao thả cá, xây dựng chuồng trại chăn nuôi lợn, gà, trồng cây lâm nghiệp…cứ gọi là bận tối mắt tối mũi. Nhưng được cái thu nhập cũng khá, mỗi năm rủng rỉnh trong túi cũng có vài chục triệu, nhờ trời anh chị và các cháu đều mạnh khỏe, tiền nong chẳng tiêu gì cả, nên cũng có tiền dư thóc dật…chỉ có điều hai cháu đều học xong đại học, mà chưa xin được việc làm. Thằng cả anh mua cho một cái xe tải nhỏ, chở thuê vật liệu hàng hóa cho bà con trong làng trong xã, còn cô con gái tham gia sinh hoạt đoàn ở xã. Nhiều lúc nghĩ cũng tủi, định bụng xuống nhờ các chú nhưng vẫn thấy ngài ngại thế nào ấy…

Lê Vũ bảo:

– Anh ngại cái gì cơ chứ ! thuở còn ở đơn vị chiến đấu, anh chẳng tiếc gì thân mình, đã bao lần cứu giúp chúng em thoát khỏi mũi tên hòn đạn, bây giờ anh cần bọn em giúp, chúng em lại không giúp thì còn ra thể thống gì nữa !

– Chú nói một đằng, anh nghĩ một nẻo. Cái hôm chú xuất hiện trên ti vi phát biểu gì đó, anh buộc miệng bảo: “ Chú Lê Vũ trước ở cùng đơn vị bộ đội sau cùng đi học đại học với tôi bà nó ạ ! ” Con gái Thu Anh ngồi bên cạnh bảo: “ Bố quen chú ấy hả ! chú ấy bây giờ là quan đầu tỉnh đấy bố ạ ! Hay là bố đến nhờ chú ấy xin việc cho con ! ”. Tôi đánh trống lảng:

– Không phải ! chú này không ở cùng đơn vị với bố, bố nhìn nhầm đấy Thu Anh ạ !

Nghe tôi nói vậy, Thu Anh buồn tui nghỉu mất mấy ngày liền.

– Anh thì vẫn vậy ! chỉ biết giúp người, chứ không chịu để người giúp. Chẳng thế mà cơ quan thay thủ trưởng mới, không hợp với anh, anh về thẳng, thiệt đơn lại thiệt kép…gì thì gì, anh cũng phải nghĩ đến tương lái cho hai cháu chứ!

– Lại còn chuyện làm thẻ thương binh, rồi chất độc da cam nữa, anh cũng chẳng chịu làm. Anh thừa tiêu chuẩn, không làm chỉ thiệt cho anh chị và các cháu !

– Thôi mà các chú ! chuyện cũ bỏ qua, nhắc lại làm gì, anh bây giờ chẳng trách người, chẳng oán trời, mình làm mình chịu:

“ Cái có thì đã có rồi

Cái gì không có thì trời không cho ”

– Anh thì vẫn vậy ! Tiếng Lê Vũ nhỏ nhẹ. Rồi Vũ nói tiếp:

– Anh, chị không phải lo, hôm nay cứ cho bọn em uống rượu say khướt cái đã, rồi anh đưa hồ sơ của hai cháu cho em. Tâm này ! chỗ cậu cho thằng Hoàng vào lái xe tải nhé ! còn Thu Anh em xin cho nó vào đơn vị của bạn em làm kế toán, đơn vị bạn em nó cần nhiều nhân lực lắm anh ạ !

– Ôi ! anh chị cảm ơn các chú ! anh bây giờ như ếch ngồi đáy giếng ấy mà ! các chú lo hộ cho anh, anh cảm ơn !

– Cảm ơn, cảm iếc gì anh ! đó cũng là trách nhiệm của bọn em mà !

Tâm cười bảo Vũ:

– Đúng là phong cách của ông quan đầu tỉnh có khác. Không những lo cho thiên hạ, mà còn lo cho cả bạn bè

nữa chứ !

Vài ngày sau, tin bạn bè anh Đồng đã xin việc cho hai đứa con anh Đồng đi làm, lan rộng ra cả cái làng Nội, rồi rộng ra cả xã An Hòa…đi đến đâu, cũng thấy họ nói:

– Bạn bè quý hóa thế ! tình nghĩa thế, bạn cũ không bao giờ bỏ nhau. Họ thật xứng đáng với trách nhiệm mà Nhân dân và Đảng trao, khi họ là những người lãnh đạo của tỉnh !

Từ ngày các con đi làm, anh chị Đồng nhìn trẻ thêm ra vài tuổi ./.

Truyện ngắn của Nguyễn Anh Đào