Công ty TNHH MTV Khai thác Công trình Thủy lợi Đa Độ: Hành trình 10 năm bảo vệ nguồn nước sạch

VHDN:Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Đa Độ là doanh nghiệp Nhà nước hạng I, được TP Hải Phòng giao quản lý, khai thác vận hành hệ thống thủy lợi Đa Độ. Suốt 10 năm qua, Công ty luôn đảm bảo nguồn nước tưới tiêu phục vụ 32.000ha/năm sản xuất nông nghiệp; luôn chủ động phòng chống thiên tai bão lũ trong toàn lưu vực hệ thống; đảm bảo nguồn nước ngọt cả về trữ lượng và chất lượng cấp cho các nhà máy nước của TP Hải Phòng, nhà máy nước sạch nông thôn với khối lượng trên 20 triệu m3/năm.

Thực hiện mục tiêu tăng cường hiệu quả, hiệu lực quản lý điều hành hệ thống, ngay từ đầu năm 2010, Công ty đã lập hồ sơ quản lý từng công trình một cách khoa học, gồm các nội dung: Mặt bằng công trình, quy trình vận hành toàn hệ thống và từng công trình, nội quy, quy chế làm việc. Đến năm 2019, Công ty đã xây dựng thành công bản đồ số quản lý các công trình thủy lợi toàn hệ thống bằng khoa học công nghệ.

Công ty cũng đã chủ động xây dựng đề án “Tăng cường quản lý công trình, bảo vệ nguồn nước ngọt sông Đa Độ” phù hợp với định hướng và chỉ đạo của TP. Trong 10 năm qua, doanh nghiệp giải tỏa được 102,8 ha/145 ha diện tích ao đầm, trang trại trong lòng sông; mở rộng lòng sông nhiều đoạn trung bình từ 50-60m lên thành 90-130m đảm bảo mặt cắt ngang sông theo quy hoạch của TP Hải Phòng. Gần 2.000 m2 nhà cửa, vật kiến trúc và khoảng 300.000 cây cối trên mặt bờ và trong lòng sông được giải tỏa. Tổ chức cắm mốc trên 1.500 mốc chỉ giới hành lang bảo vệ công trình, bảo vệ nguồn nước sông Đa Độ và một số tuyến kênh cấp 1.

Không chỉ vậy, Công ty cũng chủ động đắp củng cố được 65/98 km bờ Đa Độ tại các đoạn xuống cấp, xung yếu, gần khu vực nguồn nước ô nhiễm; nâng cao trình bờ sông, ngăn chặn xả thải, tăng khả năng trữ nước, điều tiết vận hành hệ thống. Ngoài ra, Công ty cũng cải tạo, nâng cấp được 40/110 cống điều tiết bờ Đa Độ qua các khu vực Kiến An, An Lão, Kiến Thụy đảm bảo ngăn chặn hiệu quả nước thải từ các khu vực làng nghề, khu dân cư, bệnh viện, khu công nghiệp xả thải tự do vào sông Đa Độ.

Xác định vai trò của việc ứng dụng khoa học kỹ thuật trong quản lý khai thác công trình, Công ty đã phối hợp với chuyên gia đầu ngành nghiên cứu đề tài khoa học “Cân bằng nước hệ thống thủy lợi Đa Độ đến năm 2030, định hướng đến năm 2045”. Đề tài được bảo vệ thành công luận án tiến sỹ khoa học tại Australia năm 2018. Kết quả nghiên cứu được chuyển giao cho Công ty phục vụ công tác quy hoạch, lập dự án và ứng dụng nghiên cứu khoa học.

Hội đồng Khoa học Công ty nghiên cứu, ứng dụng thành công đề tài “Ứng dụng thiết bị năng lượng mặt trời, vận hành từ xa cống thủy lợi”. Đề tài đã được Sở Khoa học và Công nghệ TP Hải Phòng cấp giấy chứng nhận năm 2020 và được lắp đặt thí điểm tại 03 cống trên hệ thống.

Công ty chủ động lắp đặt 11 điểm quan trắc mực nước tự động, 04 điểm quan trắc mặn tự động, 04 điểm đo mưa tự động, số hóa bản đồ hệ thống, bản đồ xả thải, bản đồ phân vùng, ứng dụng google maps trong quản lý công trình…để tiến tới xây dựng phòng điều hành hệ thống tự động trước năm 2025.

Trong 10 năm, Đảng bộ Công ty luôn được Huyện ủy An Lão đánh giá cao, công nhận là Đảng bộ trong sạch, vững mạnh; đặc biệt 05 năm liền (2016-2020) được công nhận “Đảng bộ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ”.

Công ty được UBND TP Hải Phòng 03 lần tặng Cờ Thi đua xuất sắc các năm 2012, 2014, 2017 cho đơn vị dẫn đầu Khối thi đua; tặng Bằng khen các năm 2019, 2020 cho Tập thể Lao động xuất sắc.

Ông Nguyễn Văn Chọn, Chủ tịch Công ty cho biết, trong suốt 10 năm nỗ lực bảo vệ nguồn nước ngọt sông Đa Độ (2010-2020), Công ty gặp không ít khó khăn trong việc triển khai, áp dụng các cơ chế chính sách của Nhà nước. Giá sản phẩm dịch vụ thủy lợi hiện nay vẫn áp dụng theo mức quy định tại Nghị định 67/2012/ NĐ-CP ngày 10/9/2012 của Chính phủ, đã không còn phù hợp với tình hình thực tế hoạt động tại các doanh nghiệp. Vì vậy Công ty đã xây dựng, trình phê duyệt phương án giá sản phẩm dịch vụ thủy lợi, nhưng đến nay phương án giá vẫn chưa được phê duyệt.

Mặt khác, các công trình thủy lợi trên hệ thống phân tán, hầu hết được đầu tư xây dựng từ những năm 1970-1980, đến nay đã xuống cấp, ảnh hưởng đến khả năng điều tiết nước, an toàn quản lý vận hành… Việc phân cấp, giao quản lý công trình thủy lợi còn nhiều bất cập, phần lớn các công trình được tiếp nhận từ địa phương đã xuống cấp không đáp ứng yêu cầu phục vụ.

Đặc biệt, tình trạng ô nhiễm nguồn nước đáng báo động, nước thải chưa qua xử lý từ khu dân cư đô thị, làng nghề, khu công nghiệp, bệnh viện, trung tâm y tế đang trực tiếp xả vào các kênh cấp 1 thuộc hệ thống thủy lợi Đa Độ, hiện nay chưa có biện pháp xử lý triệt để.

Do đó, để tiếp tục bảo vệ nguồn nước ngọt quý giá của sông Đa Độ, cần sự vào cuộc quyết liệt, phối hợp chặt chẽ hơn nữa của các ban, ngành chức năng, chính quyền các địa phương và sự chung tay của cộng đồng.

Trong 10 năm tới (2021-2030) tầm nhìn đến năm 2045, doanh nghiệp đặt mục tiêu “Xây dựng hệ thống thủy lợi Đa Độ dần hiện đại hóa, trở thành nguồn nước ngọt trung tâm phục vụ phát triển kinh tế xã hội của TP”.

Thùy Linh