Trà Bồng, Quảng Ngãi: Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi xét xử vụ án dân sự, không cần đánh giá các chứng cứ?

VHDN: Việc đánh giá chứng cứ của Tòa sơ thẩm phiến diện, không bao quát nên gia đình ông Trụ bà Kim không tâm phục và không đồng ý bản án sơ thẩm.

Bản án sơ thẩm số 07/2019/DS-ST, ngày 20/02/2019 của Tòa án dân nhân tỉnh Quảng Ngãi.

Nguyên diện tích 4.080m2 đất tại thửa đất số 37, tờ bản đồ số 04 (nay là thửa 274, tờ bản đồ số 23, diện tích 4.099,6m2, mà gia đình ông Lê Văn Trụ, vợ là bà Huỳnh Thị Kim (thường trú Khu dân cư số 3, thôn Phú An, Trà Phú, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi) được UBND huyện Trà Bồng cấp quyền sử dụng ngày 13/12/1999, theo Giấy chứng nhận quyền sự dụng đất số P 732301. Sổ vào sổ 00860.QSDĐ/247/1999/QĐ-UB và được Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sự dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Từ năm 1999 đến nay gia đình ông Trụ được cấp Giấy chứng nhận, gia đình ông Khởi không có khiếu nại, tranh chấp.

Vào năm 1980 ông Trụ bà Kim có cho gia đình ông Khởi bà Đương (ông Lê Hữu Trung, bà Nguyễn Thị Chiến con) mượn diện tích đất 241,1m2 để ở tạm. Đến năm 1988 ông Trụ bà Kim yêu cầu ông Khởi trả lại nhưng gia ông Khởi bà Đương dây dưa không chịu trả. Quá bức xúc, ông Trụ đã làm đơn gửi UBND xã Trà Phú. Ngày 17/4/2015, Biên bản hòa giải tranh chấp đất đai của UBND xã Trà Phú, huyện Trà Bồng, ông Lê Văn Khởi thừa nhận ông Trụ kiện đòi lại đất, ông Khởi đồng ý trả. Tuy ông Khởi đồng ý trả đất, nhưng từ đó đến nay vẫn không chịu trả, nên ông Trụ đã làm đơn khởi kiện ông Khởi bà Đương ra Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi.

Ngày 20/02/2019, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đã đưa vụ án dân sự sơ thẩm số 07/2019/DS-ST về việc “Tranh chấp quyền sử dụng đất, yêu cầu tháo dỡ tài sản trên đất và yêu cầu hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”. Chủ tọa phiên tòa là bà Phạm Thị Thu Phương, các Hội thẩm nhân dân là ông Trần Văn Thường, ông Bùi Trung, Thư ký ông Huỳnh Thanh Kiệt, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân bà Bùi Thị Thanh Hiền. Phiên Tòa sơ thẩm tuyên không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Trụ bà Kim.

Có thể nói, bản án sơ thẩm là chưa khách quan, không đúng quy định pháp luật, không đảm bảo quyền lợi hợp pháp và công bằng cho gia đình ông Trụ, bà Kim. Tòa sơ thẩm không thu thập đầy đủ chứng cứ quan trọng như: hồ sơ liên quan đến việc cân đối giao đất theo Nghị định 64/CP đối với 3.680m2 đất vườn thuộc thửa đất số 37, tờ bản đồ số 4, xã Trà Phú. Bản đồ địa chính 299 theo Chỉ thị 299/TTg chưa chỉnh lý năm 1999.

Như vậy, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đã vi phạm điểm e khoản 1 Điều 97 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015. Tòa sơ thẩm không triệu tập người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi và UBND xã Trà Phú để đối chất, làm rõ những chứng cứ, tình tiết mâu thuẫn của vụ án. Bên cạnh đó, Tòa sơ thẩm xét xử không có đại diện là UBND xã Trà Phú ông Phan Quang Tân, Sở Tài nguyên và Môi trường, ông Đoàn Minh Hoàng –  Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Quảng Ngãi – chi nhánh huyện Trà Bồng có mặt để đối chất làm sáng tỏ vụ án. Vậy Tòa sơ thẩm đã vi phạm điểm b khoản 2 Điều 97, Điều 100 Bộ luật tố tụng dân sự về việc thu nhập tài liệu, chứng cứ và đối chất giữa các đương sự với nhau.

Tòa sơ thẩm không thực hiện đúng Điều 108 Bộ luật tố tụng dân sự về việc đánh giá chứng cứ, không đánh giá từng chứng cứ, sự liên quan của các chứng cứ, giá trị chứng minh của từng chứng cứ. Cụ thể: Chứng cứ Giấy chứng nhận quyền sự dụng đất số seri P 732301, số vào sổ 00860.QSDĐ/247/1999/QĐ-UB(H) ngày 13/12/1999 của UBND huyện Trà Bồng cấp cho gia đình ông Trụ bà Kim ở đến nay, ông Khởi không khiếu nại, tranh chấp. Trình tự thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sự dụng đất đúng pháp luật, nhưng Tòa cấp sơ thẩm lại không xem xét

Một tình tiết khác liên quan, Giấy xác nhận do ông Lê Văn Khởi tự đánh máy có cùng nội dung phần đất đang tranh chấp là đất của ông bà để lại cho ông Khởi làm nhà ở rồi đưa cho người thân quen (bà con) các ông Lê Văn Luận, Lê Ban, Trần Đặng Tuân, Võ Văn Trí, Trần Ngọc Sơn, Võ Tấn Lợi ký lại được Tòa cấp sơ thẩm chấp nhận. Mặt khác, chứng cứ quan trọng của gia đình ông Trụ bà Kim: Biên bản hòa giải tranh chấp đất đai của UBND xã Trà Phú, ông Lê Văn Khởi thừa nhận ông Trụ kiện đòi đất, ông Khởi đồng ý trả. Như vậy, với chứng cứ như trên, Tòa sơ thẩm cũng bỏ qua vì chứng cứ này bất lợi cho ông Khởi. Việc đánh giá chứng cứ của Tòa sơ thẩm là không khách quan, không vô tư, thiên vị cho bị đơn, từ đó ra bản án không công bằng, không đúng với quy định của pháp luật.

Theo bản đồ 299 chưa chỉnh lý năm 1999 xã Trà Phú chỉ có thửa 37, tờ bản đồ số 4, diện tích 4.080m2 nay là thửa đất 274, tờ bản đồ số 23, diện tích 4.099,6m2, giáp các chưa sử dụng đất liền kề, ông Lê Luận, ông Trần Trọng Ngọc, ông Võ Hữu Tiến, hiện tại giới cận vẫn nguyên như cũ. Điều khó hiểu là, Tòa sơ thẩm không chấp nhận yêu cầu khởi kiện ông Trụ bà Kim, buộc ông Lê Văn Khởi, bà Võ Thị Đương, ông Lê Hữu Trung, bà Nguyễn Thị Chiến trả lại diện tích 241,1m2. Vậy phần diện tích đất tranh chấp 241,1m2 này giao cho ai?, Ai có quyền quản lý, sử dụng phần diện tích này? Vậy vợ chồng ông Khởi đi vào nhà bằng đường nào khi không có lối đi?

Bản đồ 299 chưa chỉnh lý năm 1999 xã Trà Phú, huyện Trà Bồng hoàn toàn không có thửa 2008, Bản đồ 299 là một chứng cứ quan trọng, quyết định việc giải quyết vụ án đúng pháp luật mà Tòa sơ thẩm không có biện pháp thu thập, xem nhẹ, bỏ qua những chứng cứ này mà lại xem xét những chứng cứ ông Khởi tự đánh máy. Việc đánh giá chứng cứ của Tòa sơ thẩm phiến diện, không bao quát nên gia đình ông Trụ bà Kim không tâm phục và không đồng ý bản án sơ thẩm. Trong khi đó, ông Khởi mượn đất ở nhờ nên không thể kê khai quyền quản lý sử dụng đất, không có một giấy tờ gì chứng minh là được quyền quản lý sử dụng đất hợp pháp mà lại yêu cầu hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của ông Trụ bà Kim, nhưng Tòa sơ thẩm cũng chấp nhận.

Tại sao UBND xã Trà Phú không phải là cơ quan chủ thể quản lý thửa đất số 2008, tờ bản đồ số 04. Vì UBND xã Trà Phú chỉ đăng ký vào sổ địa chính đối với đất chưa sử dụng, nhưng phần diện tích đất tranh chấp ông Trụ bà Kim quản lý, sử dụng liên tục từ trước năm 1975 đến nay và không có cơ quan nào ký quyết định thu hồi phần diện tích đất này thì UBND xã Trà Phú quản lý trên cơ sở nào?.

Để đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người dân, chúng tôi đề nghị UBND huyện Trà Bồng, UBND xã Trà Phú cần làm rõ sự việc nêu trên, Tòa cấp cao tiến hành thu thập nguồn chứng cứ mà cấp sơ thẩm chưa tiến hành thu thập, đồng thời đánh giá chứng cứ khách quan, toàn diện, đầy đủ và chính xác để ra bản án đảm bảo quyền lợi chính đáng cho gia đình ông Trụ bà Kim.

Nguyên Lê