Ngày xuân về Hạ Lũng thăm chợ hoa đêm

VHDN: Làng hoa Hạ Lũng xưa thuộc xã Đằng Hải, huyện An Dương, nay thuộc phường Đằng Hải, quận Hải An, cách trung tâm thành phố Hải Phòng 6 km. Nơi đây có làng hoa cổ hình thành từ hàng trăm năm và được xếp vào tốp 10 làng hoa nổi tiếng Việt Nam. Đến nơi đây, nếu ghé thăm chợ đêm Hạ Lũng sẽ cảm nhận thêm được thế giới hương sắc và nhịp sống thong thả… một không gian văn hóa đặc biệt giữa lòng thành phố Cảng.

Hải Phòng về đêm cuối năm tĩnh lặng khác hẳn so với sự náo nhiệt ban ngày, 01h trong cái giá lạnh của mùa đông vùng Đồng bằng Bắc bộ, chúng tôi lên xe vượt qua những con phố sáng đèn để về phía quận Hải An. Từ xa, một vùng điện sáng lung linh huyền ảo trong những dải sương và tiếng rì rầm, càng gần càng rõ. Nơi ấy là chợ hoa Hạ Lũng. Gọi là chợ Hạ Lũng vì chợ nằm ngay trong một làng hoa mang tên Hạ Lũng. Anh Tô Hoàng Vũ, Chủ tịch Hội Liên hiệp VH&NT Hải Phòng chia sẻ: Làng hoa được hình thành cách đây hàng trăm năm, phát triển nhanh trong những năm 80, 90 của thế kỷ trước. Thời kỳ này, cả làng có đến 70% số hộ trồng hoa, toàn bộ diện tích đất nông nghiệp 150 ha của làng dành cho trồng hoa, sản phẩm hoa Hạ Lũng cung cấp cho mọi miền đất nước, xuất khẩu sang các nước Đông Âu, thậm chí cả xứ sở hoa Hà Lan. Khi ấy các loài hoa được trồng là cúc, vạn thọ, thược dược, lay ơn… Thời kỳ mở cửa, quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh nên diện tích trồng hoa của Hạ Lũng bị thu hẹp và chia nhỏ dần. Mặt khác người dân chú ý đầu tư cho con cái học hành tham gia lao động công nghiệp và thương mại là chính nên đến nay, làng chỉ còn khoảng 30ha và cư dân cũng chỉ còn 30% hộ giữ nghề trồng hoa truyền thống.

Đất co lại, người trồng hoa giảm đi, nhưng Chợ hoa Hạ Lũng lại phát triển và trở thành điểm văn hóa ấn tượng mà ai đã ghé Hải Phòng, mang trong mình chỉ một chút chất “máu nghệ sỹ” thì không thể bỏ qua. Sở dĩ vậy là do óc thông minh, bàn tay tài hoa, tính năng động thích ứng, người dân Hạ Lũng đã vừa duy trì các loài hoa truyền thống Hải Phòng còn lai tạo ươm trồng thêm nhiều giống hoa quý khác. Bên cạnh đó, họ nhập khẩu nhiều loại hoa phong phú từ Đà Lạt, Trung Quốc, Pháp, Bungari… làm cho sắc hoa Hạ Lũng phong phú sắc hương hơn so với những ngày xưa. Đặc biệt, người dân nơi đây duy trì phiên họp chợ đêm như một sinh hoạt văn hóa độc đáo. Chợ đêm Hạ Lũng đã trở thành chợ đầu mối, là địa chỉ tin cậy của khách hàng. Bất luận trong hoàn cảnh thời tiết nào, khi mọi người dân thành phố chìm trong giấc ngủ, thì chợ hoa Hạ Lũng tấp nập người mua bán. Trong vùng ánh sáng lung linh huyền ảo của các ngọn đèn, trăm ngàn loài hoa, từ hoa bản địa đến hoa nhập ngoại; kể cả các loại cao cấp như hồng Mỹ, hồng Pháp, hồng Hà Lan, lay ơn Pháp, ly, păng-xê… tạo thành một vùng hương sắc. Chợ cũng bán các phụ kiện chuyên biệt mà khó có thể tìm mua ở nơi nào khác như các loại lá trang trí, giấy gói, giỏ, bình cắm hoa… Ngoài ra, nơi đây còn cung cấp các loại hạt giống, cây giống hoa vô cùng phong phú.

Họp cạnh đình Lũng Bắc thâm nghiêm cổ kính, chợ hoa đêm Hạ Lũng mang vẻ đẹp cổ xưa mà khó chợ hoa nào có được. Nơi đây, vào giờ khắc yên tĩnh lạ thường đầu giờ họp chợ; người đi chợ thoáng thấy mình như lạc vào cõi thoát tục, bỏ lại đằng sau cái ngột ngạt xô bồ phố xá và không khí căng thẳng đầy áp lực của ngày thường… Buông mình trôi trong không gian lung linh huyền ảo dưới ánh đèn vàng và màn sương đất tháng Chạp mỏng manh như một tấm voan choàng hờ bên bờ vai thiếu nữ, sẽ thấy cuộc sống như thong thả và đáng sống hơn… Thoăn thoát nhặt lá úa và bó hoa, chị Phạm Thị Thu Huệ, một tiểu thương của chợ vui vẻ kể: Đã thành lệ, thành thói quen rồi anh ạ, không ra chợ là thấy thiếu vắng gì đó. Hàng ngày, cứ nửa đêm là chúng em thức dậy chuẩn bị hàng. Mỗi bông, mỗi bó hoa đều phải trau chuốt như vầy để sẵn sàng đón khách mua. Khoảng 2-4 giờ sáng, chợ sẽ rộn rã hơn vì là thời điểm các xe tải nối đuôi nhau về chợ “ăn” hoa, rồi tỏa đi những nơi xa nhất, sang các tỉnh, thành phố bạn như Quảng Ninh, Thái Bình và các huyện ngoại thành.

Đêm nay đêm của những ngày cận kề đón tết năm kỉ Hợi.Nhìn những dòng xe nối nhau ra khỏi chợ như những dòng hoa chảy dưới ánh đèn lấp loáng mới cảm được sức cung của chợ là rất lớn và quan trọng hơn là chất lượng của nguồn hàng hoa chiếm được chữ tín với khách tới mức nào… Chúng tôi đi trong cái thế giới hoa đêm độc đáo này cho tới khi trời sáng hẳn. Chụm đầu trong chiếc quán xì xụp bát phở cua đặc sản đất cảng và chợt hiểu ra sự đặc biệt của riêng nó bởi chúng tôi đã “ăn” kèm với cả hương sắc hoa Hạ Lũng. Tự bật cười với ý nghĩ ấy, tôi đưa mắt nhìn khắp chợ, bây giờ dưới ánh sáng ban mai, những bông hoa không ma mị như hồi đêm mà bắt đầu như bừng lên những sắc màu thật. Chợ như tấm thảm hoa khổng lồ trải trước thềm mùa xuân. Người mua hoa lẻ đã tràn vào chợ cùng với tiếng nói cười, chợ bắt đầu với tiết tấu ấm áp, sôi động của một ngày xuân mới.

Trần Văn Kham